================================================================================ STERK nr. 28 Sterke verhalen van mensen met een handicap December 2018 ================================================================================ VOORWOORD - EXTRA MIDDELEN VOOR 2019 Na twee jaar persoonsvolgende financiering voor volwassenen kunnen we een aantal vaststellingen doen. Het doel van perspectief 2020 is om zorggarantie te garanderen voor mensen met de grootste ondersteuningsnood. Ook: om een basisgarantie op zorg en ondersteuning te bieden voor wie geen persoonsvolgend budget (nodig) heeft. Voor 2019 is er nog genoeg werk aan de winkel, zoveel is duidelijk. Tegelijk mogen we stellen dat er alles aan gedaan wordt om zoveel mogelijk mensen te helpen. Zo zullen er voor 2018 ongeveer 2.500 persoonsvolgende budgetten* ter beschikking gesteld zijn. Bijna 11.000 mensen van de nog altijd groeiende groep vraagstellers maken in afwachting van hun budget al gebruik van een of andere vorm van ondersteuning. Die vormen van ondersteuning, zoals de laagdrempelige, rechtstreeks toegankelijke hulp of het zorgbudget van 300 euro per maand, blijken een belangrijke, gewaardeerde ondersteuning te bieden aan de personen met een handicap en hun mantelzorgers. Ook aan hen die enkel beperkte ondersteuning nodig hebben. Duidelijk is ook dat de persoonsvolgende financiering meer mensen aanspreekt, o.m. omdat je nu zelf bepaalt waar en hoe je je ondersteuning organiseert. We maken ons daarom sterk dat we alle beschikbare middelen efficiënt moeten blijven inzetten. Tegelijkertijd is de 100 miljoen euro extra die de Vlaamse Regering in 2019 voorziet voor personen met een handicap meer dan welkom. Persoonsvolgende financiering geeft ook inspiratie en zin om nieuwe initiatieven op te zetten. 23 zorgaanbieders vroegen en kregen een vergunning. De St*rk-ploeg ging een kijkje nemen bij twee daarvan: VillaVip en Pura (zie pagina's 4-7), Maar weet dat er in totaal 270 vergunde zorgaanbieders zijn. We verliezen evenmin de minderjarigen uit het oog. In aanloop naar de uitrol van hun persoonsvolgende financiering vanaf 2020, lopen we al vooruit door alle extra middelen in te zetten op het toekennen van persoonlijke-assistentiebudgetten (+30%). De twee getuigenissen daarover lees je op pagina's 12-13. En dan is er het VAPH zelf: wie zijn de mensen achter de schermen en telefoonnummers, die dit allemaal voorbereiden, uitwerken en ten uitvoering brengen, wiens stem je hoort? Met de nieuwe rubriek "Achter de schermen van het VAPH" zetten we hen in de kijker. Omdat we het belangrijk vinden dat u ons beter kent. Het provinciaal kantoor Leuven bijt de spits af (pagina's 8-9), andere kantoren en/of teams volgen in de komende nummers. Ik wens u graag een warm en inclusief 2019 toe. Veel leesplezier James Van Casteren, Administrateur-generaal VAPH -------------------------------------------------------------------------------- VLAAMSE SOCIALE BESCHERMING NEEMT BEVOEGDHEID MOBILITEITSHULPMIDDELEN OVER De bevoegdheid voor hulpmiddelen voor de basismobiliteit en de bijhorende aanpassingen gaat vanaf 1 januari 2019 van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (RIZIV) en het VAPH over naar de Vlaamse sociale bescherming (VSB). Het gaat onder meer om hulpmiddelen zoals een tweede manuele rolstoel, de hogere tegemoetkoming voor een elektronische rolstoel, elektrische hoepelondersteuning voor een manuele rolstoel, een duwwandelwagen en (zit) drie- of vierwielfietsen. Ook de bevoegdheid voor het toekennen en vergoeden van onderhoud en herstellingen voor die mobiliteitshulpmiddelen wordt overgedragen aan de VSB. Vanaf dan is het dus niet meer mogelijk om hiervoor via het VAPH nieuwe aanvragen in te dienen. Er wordt een uitzondering gemaakt voor aanvragen waarvoor eerst een beslissing van het RIZIV nodig is én die bij uw ziekenfonds ingediend werden ten laatste op 15 december 2018. Die vragen kunt u nog vervolledigen bij het VAPH tot 30 juni 2019. Hebt u nog een actief lopende vraag bij het VAPH, dan ontving u mogelijk al een brief met informatie over de verdere afhandeling of zult u deze nog ontvangen. Meer informatie vindt u op de website van het VAPH (www.vaph.be). U kunt ook contact opnemen met uw multidisciplinair team of met het VAPH (02/225 85 97) voor meer toelichting. Voor alle andere informatie en nieuwe aanvragen kunt u vanaf 1 januari 2019 terecht bij de Vlaamse sociale bescherming (www.vlaamsesocialebescherming.be) en bij de zorgkas van uw ziekenfonds. Let op: Enkel de bevoegdheid voor mobiliteitshulpmiddelen is overgedragen naar de Vlaamse sociale bescherming. Voor andere hulpmiddelen voor individuele materiële bijstand (zoals bijvoorbeeld een traplift, aanpassingen aan tweewielfietsen enzoverder) blijft het VAPH bevoegd. -------------------------------------------------------------------------------- JE ONDERSTEUNING WIJZIGEN WANNEER JE EEN BUDGET HEBT GEKREGEN? Je kunt tot en met 2019 beroep doen op gratis bijstand van een of meerdere bijstandsorganisatie(s). Check wel of je aan de volgende criteria voldoet: * Op 31 december 2016 maakte je al gebruik van de diensten van een Flexibel Aanbodscentrum voor Meerderjarigen (FAM) of een thuisbegeleidingsdienst. En je combineerde dit niet met een persoonlijke-assistentiebudget (PAB). * Je kreeg een persoonsvolgend budget toegekend omdat je in het verleden al gebruikmaakte van een dienst of voorziening. Hoe ga je te werk om op de gratis bijstand beroep te doen? Als budgethouder meld je je aan bij een bijstandsorganisatie. Het VAPH vergoedt de bijstandsorganisatie rechtstreeks. Let wel: dit gratis aanbod is geldig van 1 januari 2017 tot en met 31 december 2019 en is van toepassing voor bijstand ter waarde van maximaal 300 euro of 2.000 euro, afhankelijk van de complexiteit van je vraag. Meer info over bijstandsorganisaties? www.vaph.be. -------------------------------------------------------------------------------- NIEUWE VERGUNDE ZORGAANBIEDERS Sinds de start van de persoonsvolgende financiering op 1 april 2016 zijn er 23 nieuwe vergunde zorgaanbieders (VZA) bijgekomen. Wat je moet doen om zelf ook een VZA te worden, lees je hier. Het VAPH kan een vergunning uitreiken aan een zorgaanbieder die zorg en ondersteuning aanbiedt aan mensen die beschikken over een persoonsvolgend budget (PVB). Het kan daarbij gaan om woon- en/of dagondersteuning, individuele psychosociale begeleiding, individuele praktische hulp, globale individuele ondersteuning en oproepbare permanentie. Een zorgaanbieder krijgt eerst een vergunning voor drie jaar. Hij kan dan een verlenging aanvragen zes maanden voor het verstrijken van die periode. Die geldt dan voor onbepaalde duur (zie kwaliteitsnormen in het besluit van 4 februari 2011). Om vergund te worden, zijn er een aantal voorwaarden waaraan je moet voldoen. Die hebben onder meer te maken met de oprichtingsvorm, de inhoud van de statuten en het ondernemingsplan. Meer info daarover vind je op www.vaph.be/professionelen. Klik daarna door naar de website voor voorzieningen. Via de tab "Erkenning en vergunning" kom je bij de informatie voor vergunde zorgaanbieders. Een overzicht van het aanbod van vergunde zorgaanbieders vind je op www.vaph.be/wegwijzer. -------------------------------------------------------------------------------- VERGUNDE ZORGAANBIEDERS - NIEUWE INITIATIEVEN BRENGEN LEVEN IN HET ZORGLANDSCHAP Er beweegt veel in de zorgsector. Met de invoering van het persoonsvolgend budget zijn de mogelijkheden voor hulpverlening en ondersteuning voor mensen met een handicap sterk toegenomen, en dat is te zien in het zorglandschap. Nieuwe initiatieven, samenwerkingen en fusies met nieuwe en vertrouwde spelers, die meer willen betekenen voor personen met een handicap, zoeken hun weg. Wij spraken met twee van die initiatiefnemers, woon- en zorgresidenties Pura en VillaVip. VILLAVIP VillaVip bestaat uit een aantal hedendaagse, kleinschalige woningen waarin tien volwassenen met een handicap samenwonen met een zorgkoppel. Vandaag zijn al twee woningen open, en is er eentje bijna gerealiseerd. Verder zitten er nog drie à vier projecten in de pijplijn. 'We hadden met verschillende oudergroeperingen gepraat en zagen overal hetzelfde probleem terugkomen: het feit dat het zo moeilijk en complex is om zo'n project op te zetten', zegt Michiel Maeyaert van VillaVip. 'Je moet alle puzzelstukken laten samenvallen en het duurt heel lang voor zo'n project gedragen kan worden door de hele groep. Daarom hebben we een kader gecreëerd dat hetzelfde resultaat nastreeft: een kleinschalige woning waar mensen kunnen leven hoe ze willen, maar mét professionele ondersteuning. De zorgkoppels die de bewoners van VillaVip gaan ondersteunen, hebben een opleiding gehad of beschikken over een grote ervaring met het werken met mensen met een handicap.' In de omringende landen, en dan vooral Engeland, zijn er al veel meer van zulke kleinschalige initiatieven, vertelt Michiel Maeyaert. 'Dat heeft te maken met de vorm van financiering. Voor ons was de persoonsvolgende financiering de enige manier om dit mogelijk te maken. Met het oude systeem was er geen capaciteit beschikbaar en werden de middelen gekoppeld aan de voorziening. Nu heeft de gebruiker zelf de keuze en zijn er meer mogelijkheden. Ze kunnen kiezen hoe ze willen wonen en hoe ze de zorg kunnen organiseren, en dat is de reden van ons bestaan. Door de vrije markt die met de invoering van de persoonsvolgende financiering ontstaan is, kunnen er initiatieven zoals het onze op poten gezet worden. Er komt dus een heel scala aan woon- en ondersteuningsvormen tot stand, en de persoonsvolgende financiering was daarin doorslaggevend.' ZOEKEN NAAR NIEUWE EVENWICHTEN Uiteraard is het bij alle nieuwe initiatieven even zoeken naar nieuwe evenwichten en optimale werkvormen. Toch zijn de gebruikers van VillaVip heel tevreden. Het is natuurlijk wennen aan de grote nabijheid en betrokkenheid van alle partijen voor zowel het zorgkoppel als de ouders. We appreciëren het sterk dat de ouders veel op bezoek komen en hun betrokkenheid krijgt een belangrijke rol in de woningen. Ouders hebben als vanzelfsprekend hun eigen idee over hoe we moeten omgaan met hun zoon of dochter, en dat moet het zorgkoppel dan kunnen waarmaken. Het voordeel van een kleinschalig initiatief is dat de stap om zelf vragen te stellen veel kleiner is, maar het is zoeken om de organisatie, het wonen en de wensen op elkaar af te stemmen.' Voor de bewoners is het alvast een verademing om zelf meer de regie in handen te hebben. 'In een van onze huizen wonen wat oudere dames, die het fijn vinden zichzelf te kunnen zijn', vertelt Michiel Maeyaert. 'Hebben ze een dag geen zin in dagbesteding, dan kunnen ze rustig thuis blijven. Niet alles wordt voor hen gepland en ook nietsdoen is toegelaten. Dat is anders bij de jongere bewoners, die graag veel activiteiten doen, maar daarbij ook zelf kiezen wat ze graag willen doen.' Kortom, iedereen kan voluit zijn of haar eigen leven leiden in een VillaVip en daar doen we het voor. Quote: "Bij een kleinschalig initiatief is de stap veel kleiner om zelf vragen te stellen." INHOUDELIJKE ONDERSTEUNING Op dit moment gaat er heel veel energie naar het zorgen dat de woningen verder goed blijven draaien, terwijl er ook nog enkele nieuwe woningen staan gepland. "We kijken nog uit naar nieuwe locaties, liggingen die we willen realiseren, en we zoeken nog nieuwe zorgkoppels en bewoners', zegt Michiel Maeyaert. 'Daarbij besteden we veel zorg aan een goede ondersteuning, zodat geen van beide aan hun lot worden overgelaten en de steun krijgen waar ze recht op hebben. Zo hebben we onlangs iemand aangeworven die zich enkel zal bezighouden met de inhoudelijke ondersteuning van de zorgkoppels. Het gaat dus niet om het runnen van het huis, wel over het omgaan met personen met een handicap, hun ouders en netwerk, en hoe ze bepaalde problemen het best kunnen aanpakken. Het nadeel van een kleinschalig initiatief met verschillende woningen is dat de expertise die wordt opgebouwd binnen één huis daar ook blijft, en dat is niet de bedoeling. We willen iedereen laten meegenieten van de opgebouwde kennis en ervaringen, en ze delen in de hele organisatie. Als organisatie is het onze taak om die kwaliteit op te bouwen, te monitoren en te borgen. Door het bewaren en verspreiden van de expertise, of door opleidingen bijvoorbeeld. Daarnaast verzekeren we de continuïteit. Moest een zorgkoppel ziek worden of problemen krijgen, dan kan de bewoner blijven waar hij woont, met de zorg die hij nodig heeft. PURA De woon- en zorgresidentie Pura, gelegen op een van de hoogste heuvels van de Vlaamse Ardennen, in Schorisse bij Maarkedal, is ontstaan vanuit een gelijkaardige bekommernis. "Al jaren geleden hadden we het idee om, vanuit een gedrevenheid om zorg te dragen voor de medemens, en dan vooral voor mensen met een handicap, een zorgvoorziening op te starten voor volwassenen met een handicap waarbij levenskwaliteit en beleving centraal staan", vertellen Fabian Dhont en Clair Van Geert. "We vonden een 18de-eeuwse vierkantshoeve, die in een prachtige streek ligt." Zelf hebben Clair en Fabian ervaring met werken in de psychiatrie, en in het verre verleden ook binnen een zorgvoorziening voor mensen met een handicap. "Na de geboorte van onze jongste dochter, waarbij een handicap werd vastgesteld, besloten we om deze weg in te slaan." In Pura is de voornaamste doelstelling om de bewoners een kwaliteitsvol leven te bieden, binnen hun ondersteuningsnoden. "We doen dat door een breed aanbod aan zinvolle dagbestedingen te voorzien, zowel in groep als individueel, waarbij we uitgaan van de vraag van de bewoners en die zo goed mogelijk op het aanbod proberen af te stemmen. Het gaat om mensen met een handicap die niet in het gewone arbeidscircuit aan het werk kunnen. Samen met hen gaan we op zoek naar de gepaste ondersteuning of begeleiding waarbij ze zich kunnen ontplooien en zich thuis voelen. In totaal kunnen hier tot 17 mensen wonen, opgesplitst in vier leefeenheden." HET GEVOEL ERBIJ TE HOREN Het gaat er bij Pura in de eerste plaats om een veilige thuis te bieden met een warme, gedreven en dynamische dienstverlening, uitgaand van open communicatie en vertrouwen. "Bij de dagbesteding leggen we de klemtoon op activiteiten die toepasbaar zijn in het dagelijkse leven, volgens de wensen en mogelijkheden van de bewoner. Ook semiresidentiële zorgnemers kunnen hierbij aansluiten. Op die manier willen we ervoor zorgen dat iedereen ten volle het belangrijke gevoel ervaart van maatschappelijke integratie. Het gevoel iets te kunnen, erbij te horen en trots te zijn op wie je bent en wat je kunt. De streek met haar mooie natuur en de dieren in onze hoeve helpen de bewoners om meer rust te vinden en zich hier thuis te voelen. Gezelligheid, warmte, genegenheid, waardering en zelfontplooing zijn voor ons de belangrijkste pijlers." In tegenstelling tot bij VillaVip was de invoering van de persoonsvolgende financiering geen doorslaggevend element bij de opstart van Pura. "We waren al opgestart in september 2016, waarbij de omschakeling naar persoonsvolgende financiering nog moest gebeuren", zeggen Fabian en Clair. "Al van bij de opstart kregen we wel al heel veel lovende reacties uit onze omgeving, en vooral van de gebruikers en hun familieleden. Die geven ook moed om hiermee door te gaan en dit nog verder op te bouwen. Uiteraard heeft de hele opstart ons al heel veel bloed, zweet en tranen gekost, maar het geeft heel veel voldoening om te zien dat onze zorgnemers het goed hebben en blij zijn deel te mogen uitmaken van ons project. Daar doe je het toch voor." Nieuwe uitdagingen zijn er in Pura elke dag, onder meer omdat het kwaliteitsbeleid nog continu wordt uitgebouwd en verfijnd. Ook de dagbesteding wordt voortdurend geëvalueerd en afgestemd op de noden van de gebruikers. Daarbij komt nog dat we een nieuwbouwproject gaan opstarten, op 2,3 kilometer van onze huidige plek. Daar zouden we ook woningen willen voorzien voor volwassenen met een handicap. Door de dagbesteding van beide residenties op elkaar af te stemmen, zullen de gebruikers veel meer mogelijkheden krijgen. De eerste fase is gepland voor het najaar van 2019." MEER INFORMATIE Wil je meer weten over beide initiatieven, neem dan een kijkje op de websites www.villavip.be en zorgresidentiepura.be. -------------------------------------------------------------------------------- EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN VAN HET VAPH Als je een dossier voor een persoonsvolgend budget indient bij het VAPH, bij wie komt dat dan terecht? En hoe wordt het verder opgevolgd? Het VAPH heeft in elke Vlaamse provincie een kantoor waar dossierbeheerders het eerste contact zijn in het traject van je ondersteuningsvraag. St*rk ging een kijkje nemen in Leuven. Quote: "Het eerste contact moet goed zitten" Nadia, verantwoordelijke van het Team Toeleiding en Hulpmiddelen, van het Provinciaal Kantoor Leuven: "Mijn team bestaat uit 13 dossierbeheerders, die in de eerste plaats nakijken of een aanvraag volledig en correct werd ingediend. Zij combineren deskundigheid met klantvriendelijkheid. Ze moeten weten waarover ze praten en de evoluties in onze sector op de voet volgen. Maar ook betrokkenheid en klantvriendelijkheid zijn essentieel. Soms gebeurt het dat mensen bij ons langskomen op kantoor. We willen dan dat ze zich welkom voelen en nemen de tijd om procedures op een heldere manier uit te leggen. Ik zie onze dienst als het visitekaartje van het VAPH. Vaak zijn wij het eerste contact in het lange traject van een ondersteuningsvraag. Je wil dan ook dat dat contact goed zit." EEN VERHELDERENDE TOELICHTING MAAKT HET VERSCHIL Carla werkt al meer dan 35 jaar voor het VAPH. Ze benadrukt hoe belangrijk het is om als dossierbeheerder te luisteren. "Procedures zijn geen vanzelfsprekendheid. Daarom neem ik voldoende tijd om ze toe te lichten. Merk ik dat de uitleg voor de persoon nog niet duidelijk is, dan begin ik opnieuw. Ik wil hem namelijk een toelichting of antwoord geven waarmee hij echt verder kan. Als een ondersteuningsplan niet correct ingevuld is, dan ga ik na of de persoon weet dat hij hiervoor bij bijvoorbeeld een Dienst Ondersteuningsplan (DOP) terechtkan. Soms is zo'n kleine tip voldoende om iemands dossier weer op het juiste spoor te krijgen." Quote: "Ik neem voldoende tijd om dossiers toe te lichten." Christophe voegt eraan toe dat ze als dossierbeheerders ook met aanvragen voor hulpmiddelen te maken krijgen. "Dat zijn een ander soort dossiers. Meestal zijn ze tastbaarder en concreter. In het algemeen stel ik vast dat wij als dossierbeheerders voor heel wat mensen een wegwijzer zijn die hen verder helpt tijdens het administratieve traject van hun dossier. Die rol nemen we graag op ons. Want hoe belangrijk het ook is dat we erop toezien dat dossiers nauwkeurig ingevuld en snel opgevolgd worden, het is evenzeer een prioriteit de mensen met al hun vragen op een professionele manier op te vangen. Mensen weten die hulp echt te waarderen." En wat gebeurt er bij de aanvraag van een persoonsvolgend budget wanneer er zich een noodsituatie voordoet? Ann van het interdisciplinair team licht de noodprocedure kort toe. "Die dringende dossiers komen bij ons team terecht voor een inhoudelijke beoordeling. We kijken of ze aan de criteria van een noodsituatie beantwoorden. Een netwerk dat plots en onvoorzien wegvalt, is een voorbeeld dat tot een noodsituatie leidt. Een ander facet van m'n job is bij aanvragen van woningaanpassingen de situatie van de betrokkenen ter plaatse te gaan bekijken. Door aandachtig te kijken en te luisteren kan ik de dringendheid van een situatie het best inschatten." Sofie, RPC-verantwoordelijke, verduidelijkt wat haar taak is. "Wanneer een aanvraagdossier volledig is en goedgekeurd werd, dan moet het nog naar de Regionale PrioriteitenCommissie (RPC) waar het een bepaalde prioriteit toegekend krijgt. Mijn taak bestaat erin de dossiers en bijeenkomsten van de RPC zo grondig mogelijk voor te bereiden, zodat dat deel van de procedure zo vlot mogelijk kan verlopen." Sofie legt uit dat je vandaag je dossier en dus ook de status bij het RPC online kunt opvolgen via 'mijnvaph.be'. Quote: "Duidelijkheid en eerlijkheid primeren." Sofie: "Ik communiceer zo helder mogelijk met de mensen over hun dossier. Wat ik in deze job vooral geleerd heb, is dat je met duidelijke en eerlijke antwoorden het verst komt. Ook al betekent dit dat je niet altijd het antwoord kunt geven dat de andere persoon wil horen. Essentieel is dat iedereen het recht heeft om te weten waar hij aan toe is." -------------------------------------------------------------------------------- WAAR KUN JE TERECHT VOOR INFORMATIE OVER JOUW DOSSIER? Alle algemene informatie vind je op www.vaph.be * je persoonlijk budget, contracten of brieven opvolgen kun je op elk moment via www.mijnvaph.be. * je hoeft slechts 1 nummer te kennen om antwoord te krijgen op al je vragen aan het VAPH: 02 225 85 97. Sterke teams doen er vervolgens alles aan om je goed te informeren. In de volgende St*rk stellen we hen verder aan je voor. -------------------------------------------------------------------------------- VAPH ZET MEE ZIJN SCHOUDERS ONDER HET INCLUSIEVE FAMILIEMANIFEST Genieten van cultuur. Het is een recht van iedereen. Van de persoon in de rolstoel, de persoon met een hoorbeperking, het jonge gezin, de anderstalige familie, de oma die de kleinkinderen wat cultuur wil meegeven,... Om dat recht te kunnen uitoefenen is het belangrijk dat bepaalde drempels om een cultuurhuis binnen te stappen, zoveel mogelijk weggenomen worden. BELEEF CULTUUR Ziedaar de insteek van Het Inclusieve Familiemanifest dat het VPAH mee onderschrijft. Dat manifest moedigt cultuurhuizen aan om zich te engageren om een fijne culturele beleving voor iedereen toegankelijk te maken. Het zet ze bovendien aan om hun inspanningen op het vlak van toegankelijkheid aan de hand van 25 actiepunten te intensifiëren. Zo worden met dit familiemanifest begrippen zoals 'inclusiviteit' en 'toegankelijkheid' effectief omgezet in de dagelijkse realiteit. Een gedachte die helemaal aansluit bij de inclusieve beleidsvisie van het VAPH, waarin een klantgerichte en kwaliteitsvolle ervaring centraal staan. MEER INFO? www.familiemanifest.be -------------------------------------------------------------------------------- FACTUREN VOOR EEN HULPMIDDEL OF AANPASSING Tot voor kort was het noodzakelijk om de originele factuur en een bewijs van betaling te bezorgen voor de uitbetaling van een tegemoetkoming voor een hulpmiddel of aanpassing door het VAPH. Dat veroorzaakte in een aantal gevallen problemen. Sinds begin oktober 2018 is een originele factuur daarom niet langer noodzakelijk. U kunt vanaf nu gewoon een kopie van uw factuur met een kopie van het betaalbewijs aan uw provinciaal kantoor bezorgen. Er mag alleen geen twijfel bestaan over de inhoud van de bezorgde documenten. Als de inhoud van de kopie bijvoorbeeld onvoldoende duidelijk is, zal het VAPH toch nog de originele factuur opvragen alvorens uit te betalen. U kunt de kopie aan het VAPH bezorgen op de manier die u zelf verkiest, via post of mail. www.vaph.be/ondersteuning-op-maat/hulpmiddelen/factuur www.vaph.be/contactgegevens-van-het-vaph -------------------------------------------------------------------------------- GEPASTE BEGELEIDING VOOR GEÏNTERNEERDEN MET ERKENDE HANDICAP Geïnterneerden zijn hier personen met een erkende handicap, die een misdrijf pleegden maar omwille van hun (verstandelijke, psychische) problematiek hun daden niet kunnen controleren. Zij missen tijdens hun opsluiting in de gevangenis veelal de gepaste zorgverlening. België werd hiervoor in het verleden door internationale instanties op de vingers getikt. Internering moet namelijk, behalve de maatschappij beschermen, er ook voor zorgen dat de geïnterneerde de nodige zorg op maat krijgt. Die moet bovendien gericht zijn op maximale re-integratie in de maatschappij. Eerder investeerde het VAPH reeds in een aanbod van rechtstreeks toegankelijke hulp en dagondersteuning voor personen met een handicap in de gevangenis. Daarnaast erkende en subsidieerde het VAPH ook een 50-tal plaatsen in specifieke units voor geïnterneerde personen met een handicap en werden individuele geïnterneerde personen met een handicap ondersteund binnen door het VAPH erkende voorzieningen. Vlaanderen zal haar inspanningen nu verder uitbreiden en heeft daartoe, voor de periode 2018-2019, een budget van bijna 10 miljoen euro voorzien, waarmee tegen eind 2019 minstens een 100-tal extra oplossingen kunnen worden geboden. AANGEPASTE HANDICAP, SPECIFIEKE ONDERSTEUNING Om de geïnterneerde persoon met een handicap sneller te laten doorstromen naar een meer gepaste handicapspecifieke omgeving, zal het extra budget in eerste instantie worden ingezet onder vorm van directe financiering van voorzieningen, zodat die gepaste ondersteuning kunnen bieden. Dat kan betekenen dat de persoon naar een minder of juist meer beveiligde setting wordt georiënteerd, mocht dat nodig zijn. Altijd zal het om handicapspecifieke settings gaan, waar de persoon met een handicap meer op zijn plaats is en op gepaste ondersteuning kan rekenen. MAXIMALE INTEGRATIE Bij definitieve invrijheidsstelling en/of de mogelijkheid tot sociale reintegratie kan de persoon met een handicap beschikken over het persoonsvolgend budget om de regie over zijn leven zo maximaal mogelijk zelf te kunnen voeren, al of niet met de hulp van een begeleidende dienst. -------------------------------------------------------------------------------- PERSOONLIJKE-ASSISTENTIEBUDGET In afwachting van de persoonsvolgende financiering voor minderjarigen (2020) wordt volop verder ingezet op persoonlijke-assistentiebudgetten. Twee mama's getuigen. Quote: "Als gezin kunnen we nu meer aan" DANA DEHASELEER - MAMA VAN WARD (15 JAAR) "Het persoonlijke-assistentiebudget waarover we sinds 2013 beschikken, helpt ons vooral om onze zoon Ward, die naar het reguliere onderwijs gaat, met een aantal praktische zaken te ondersteunen. Dat gaat van hulp bij het transport naar school, het opstellen van de laptop, het aanpassen van handboeken tot het gebruiken van een maaltijd, het deelnemen aan uitstappen, het geven van ondersteuning bij sociale contacten... Al die hulp is nodig omwille van de motorische handicap en de epilepsieaanvallen van Ward. Toch hebben mijn echtgenoot en ik altijd bewust voor een inclusief schooltraject gekozen. Toen we nog niet over een budget beschikten, bracht die keuze heel wat moeilijkheden met zich mee. Wij namen in die periode de hele organisatie op ons en zochten stagiaires en vrijwilligers die mee voor de ondersteuning wilden instaan. Maar de steeds wisselende contacten waren voor Ward niet zo evident. Het telkens opnieuw afscheid moeten nemen van zijn ondersteuners woog zwaar op hem, en dus ook op ons als ouders. Kwam daarbij dat de vele wissels ook een negatieve impact hadden op zijn prestaties op school. Het vergrootte de druk waardoor hij nog meer epilepsieaanvallen kreeg. Kortom, we bevonden ons in een negatieve spiraal. Met het persoonlijke-assistentiebudget is daar verandering in gekomen. Het bracht continuïteit in de ondersteuning. Het geeft Ward de kans om een inclusief traject te lopen en zoals andere leeftijdgenoten naar school te gaan. We zijn dan ook bijzonder trots dat onze zoon ondertussen in het 4de jaar Handel zit en dat hij het heel goed doet. Dit inclusief traject biedt hem trouwens ook heel wat mogelijkheden in de toekomst. Quote: "Met het budget kun je een geschikt traject voor je kind uitstippelen." Uiteraard lost een budget niet alle problemen op. Maar het geeft je als ouder de mogelijkheid om een geschikt traject voor jouw kind uit te stippelen. Net zoals je dat voor een kind zonder een handicap zou doen. Een kind is maar een keer jong en heeft het recht zijn jeugd op de best mogelijke manier te beleven. Dat het persoonlijke-assistentiebudget dit mogelijk maakt, heeft in ons gezin alvast voor een bepaalde rust en stabiliteit gezorgd. Het budget laat ons toe ons leven en dat van ons kind in eigen handen te nemen." KAAT VERLINDEN - MAMA VAN EMIEL (13 JAAR) "Sinds 2013 beschikken we over een persoonlijke-assistentiebudget. Het heeft ons leven op een positieve manier veranderd. We gebruiken het voor een heel aantal zaken. Zo kunnen we 's ochtends de hulp van een assistent inschakelen die Emiel helpt met het aankleden en zich klaarmaken om naar school te gaan. Ook in de namiddag – wanneer ik zelf niet thuis kan zijn – kunnen we rekenen op iemand die Emiel na school kan helpen. Verder gebruiken we het budget voor licht huishoudelijk werk dat we met dienstcheques betalen. Heel belangrijk vind ik dat het budget het voor ons mogelijk maakt om assistentie in te schakelen wanneer we eens ergens naartoe willen gaan. Ofwel komt er een assistent bij ons thuis, ofwel gaat er een assistent met ons mee. Dat kan naar een familiefeest of andere bijeenkomst zijn. Zonder een assistent is het voor ons haast onmogelijk om aan dat soort sociale activiteiten deel te nemen. Vroeger, toen we nog niet over een budget beschikten en alles zelf probeerden te klaren, waren we in een situatie terechtgekomen dat we ons steeds meer isoleerden. Dat maakte dat we de taken die op onze schouders rustten, alleen maar zwaarder gingen voelen. Ik merk heel duidelijk dat we nu als gezin meer aankunnen, omdat we regelmatig onze zinnen verzetten en leuke activiteiten doen. Ook de hulp waarop we 's ochtends kunnen rekenen, maakt een groot verschil. Vroeger gebeurde het zo vaak dat m'n echtgenoot of ik te laat op ons werk kwamen. Met de assistente lukt het aankleden en wassen veel beter dan met ons, door haar ervaring in het omgaan met jongeren met het syndroom van Down. Quote: "Dankzij al die assistentie kunnen wij opnieuw op een menselijker ritme leven." Dankzij al die assistentie kunnen wij opnieuw op een menselijker ritme leven. Het voelt alsof we opnieuw ademruimte gekregen hebben. In een situatie zoals die van ons heb je hulp nodig. Je kunt de belasting niet alleen dragen. Wanneer je voelt dat er assistentie is die je helpt om de belasting te verlichten, dan krijg je opnieuw energie. Komt erbij dat het ons toelaat om onze zoon thuis te houden en ons gezinsleven in eigen handen te houden. Ook dat is voor ons een prioriteit." -------------------------------------------------------------------------------- SVEN PANS, PROJECTLEIDER BELEID MINDERJARIGEN BIJ HET VAPH, LICHT TOE WAAR HET BELEID STAAT. VRAAG: In 2017 werd een werkgroep in verband met de invoering van persoonsvolgende financiering voor minderjarigen opgericht. Wat waren de belangrijkste doelstellingen van de werkgroep? ANTWOORD: Er waren verschillende stakeholders vanuit de sectoren jeugdhulp en personen met een handicap vertegenwoordigd. Hun doelstelling: het concept persoonsvolgende financiering voor minderjarigen uitwerken. De voorbije maanden heeft de werkgroep dan ook al een aantal fundamenten voor persoonsvolgende financiering voor minderjarigen gelegd. We merkten snel dat als we de concepten en uitwerking van persoonsvolgende financiering voor meerderjarigen zomaar zouden overnemen, we zouden voorbijgaan aan de eigenheid van de ondersteuningsnoden van minderjarigen met een handicap: hun ondersteuningsnood kan door de tijd erg veranderen en bovendien speelt de context waarbinnen een kind zich beweegt (zoals kinderopvang en onderwijs) een zeer belangrijke rol. Op dat vlak heeft de werkgroep een aanzienlijke bijdrage geleverd door de verschillende betrokken sectoren meer te doen samenwerken en op één lijn te krijgen. Aangezien we tijdens de huidige regeerperiode nog heel wat zaken willen verankeren, hebben we recent een kleinere groep samengesteld. Zij gaan de fundamenten verder ontwikkelen en werk maken van de invoering van de persoonsvolgende financiering voor minderjarigen. Ondertussen willen we de instrumenten optimaliseren waarmee we vandaag al werken, zodat we die zo maximaal mogelijk op een vraaggestuurde manier kunnen inzetten. Dat doen we onder meer door de extra middelen die de Vlaamse regering de voorbije jaren voor minderjarigen heeft vrijgemaakt, in de eerste plaats te gebruiken voor het toekennen van persoonlijke-assistentiebudgetten. VRAAG: Waarvoor kunnen die budgetten gebruikt worden? ANTWOORD: Het VAPH wijst persoonlijke-assistentiebudgetten toe aan minderjarigen met een handicap. Ze kunnen gebruikt worden om assistentie aan te werven en die vervolgens thuis of op school te organiseren. Zo kun je als ouder praktische ondersteuning aanschaffen om zo de kwaliteit van je eigen leven en die van je gezin te verbeteren. VRAAG: Betekent dit dat ouders van kinderen en jongeren met een handicap voortaan sowieso voor een persoonlijke-assistentiebudget moeten kiezen? ANTWOORD: Neen. Voor sommigen is de rechtstreeks toegankelijke hulp al voldoende, zeker ook als die gecombineerd wordt met een zorgbudget. Heb je meer ondersteuning nodig dan vind je mogelijk een multifunctioneel centrum meer geschikt ofwel een persoonlijke-assistentiebudget: je hebt altijd de keuzevrijheid. Via een persoonlijke-assistentiebudget proberen we echter wel de inclusieve gedachte zo veel mogelijk in de praktijk waar te maken. Het inschakelen van een persoonlijke assistent kan bijvoorbeeld erg nuttig zijn wanneer je je kind een inclusief schooltraject wil laten lopen. VRAAG: Hoe ervaren ouders het gebruik van een persoonlijke-assistentiebudget? ANTWOORD: Elke situatie is verschillend, maar we merken toch dat een persoonlijke-assistentiebudget als een middel ervaren wordt waarmee ouders de regie van hun leven en dat van hun kind nog meer en beter in eigen handen kunnen nemen. Ze kunnen het gebruiken voor allerlei praktische hulp zoals het wassen, aankleden en begeleiden van hun kind. Maar als ze vinden dat ze meer geholpen zijn met iemand die een handje toesteekt in het huishouden of die boodschappen gaat doen, dan is dat evenzeer mogelijk. -------------------------------------------------------------------------------- VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER HET PERSOONSVOLGEND BUDGET Met de persoonsvolgende financiering ging ook het persoonsvolgend budget van start. De belangrijkste informatie over het persoonsvolgend budget in een notendop VRAAG: In welke vorm kan ik dat budget inzetten? ANTWOORD: Afhankelijk van de ondersteuning die u kiest, kunt u uw budget inzetten in verschillende vormen: * cash * voucher * combinatie van cash en voucher * vrij besteedbaar deel VRAAG: Wat houdt een cashbudget zoal in? ANTWOORD: Een cashbudget kunt u enkel besteden op basis van overeenkomsten die u afsluit met een zorgaanbieder: een poetsdienst, een vervoersmaatschappij, een vrijwilliger, een door het VAPH vergunde zorgaanbieder... Met uw cashbudget organiseert en betaalt u rechtstreeks uw zorg en ondersteuning aan een zorgaanbieder. Iedere overeenkomst die u afsluit met een zorgaanbieder, moet u aan het VAPH meedelen. Van zodra het VAPH die overeenkomst heeft goedgekeurd, kunt u via kostenstaten of via mijnvaph.be uw gemaakte kosten meedelen aan het VAPH. Het VAPH stort die kosten terug op uw rekening. VRAAG: Hoe zit het met facturatie en terugbetaling van onkosten? ANTWOORD: U betaalt de personen en organisaties die u ondersteunen, via uw aparte rekening. U bezorgt een overzicht van uw facturen aan het VAPH via mijnvaph.be of via het kostenstaatformulier maar u moet niet alle facturen meesturen. Het VAPH betaalt uw onkosten terug via uw aparte PVB bankrekening. U moet de facturen bijhouden voor een eventuele controle. VRAAG: Waarom worden er steekproefcontroles op de besteding van de persoonsvolgende budgetten uitgevoerd? ANTWOORD: Het VAPH doet dat om tijdig feedback te kunnen geven over de correcte toepassing van de bestedingsregels van het persoonsvolgend budget. U moet elke uitgave van uw persoonsvolgend budget kunnen bewijzen. Daartoe moet u alle originele bewijsstukken gedurende zeven jaar bewaren. Als u een brief ontvangt voor een controle, dan vragen wij u in die brief om de nodige bewijsstukken te bezorgen aan het team Budgetbesteding van het VAPH (actuele overeenkomsten, rekeninguittreksels en alle bewijsstukken van een bepaalde periode). U kunt de gevraagde bewijsstukken opladen via mijnvaph.be, het digitale loket. Hoe u dat kunt doen, vindt u in de handleiding van mijnvaph.be. Wanneer uw dossier gecontroleerd is, ontvangt u een brief met de conclusies van de controle. Ook Zorginspectie kan u die bewijsstukken vragen. Zorginspectie van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin controleert de naleving van alle regels uit het Besluit van de Vlaamse Regering over de besteding van het budget voor niet-rechtstreeks toegankelijke zorg en ondersteuning voor meerderjarige personen met een handicap en over organisatiegebonden kosten voor vergunde zorgaanbieders. -------------------------------------------------------------------------------- AANPASSINGEN REFERTELIJST - SMARTPHONE GELIEFD HULPMIDDEL Steeds meer mensen ontdekken het nut van een smartphone of sprekende gsm bij het uitvoeren van een aantal activiteiten die bemoeilijkt worden door hun handicap. Dat deze toestellen binnenkort in een aantal gevallen in aanmerking komen voor een tegemoetkoming is dus goed nieuws. Er komen hoe langer hoe meer mobiele telefoontoestellen op de markt die de communicatie en omgevingsbediening voor personen met een handicap vooruithelpen. Dat hebben we te danken aan 'universal design': het principe dat ontwerpers rekening houden met de verzuchtingen van alle mogelijke eindgebruikers. Tegelijk stellen we vast dat de aankoop van deze toestellen, doorgaans smartphones, voor een aantal activiteiten een extra kost betekent omwille van de handicap. Om die reden zal vanaf 1 januari 2019 de lijst van hulpmiddelen die in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming uitgebreid worden met een aantal slimme telefoons. Op die zogenaamde refertelijst staat al jaren toegankelijkheidssoftware voor pc's en gsm's, specifiek voor de doelgroep van mensen met een handicap ontwikkeld – denk aan schermvergroting en uitleesprogramma's. Ook zijn er eerder al enkele types van tablets in opgenomen. Dat er nu rubrieken bijkomen voor smartphones is dan ook vrij evident. Dat werd een noodzaak, omdat de jongste jaren de markt en de mogelijkheden van mobiele apparaten enorm zijn geëvolueerd. Een enquête die het VAPH uitvoerde bij gebruikers bevestigt die noodzaak. Bijna driekwart (73%) van de personen met een handicap die de vragenlijst invulden, gaf aan een smartphone te gebruiken. Wat opvalt, is dat de apparaten van Apple in 70% van de antwoorden voorkomen. Op ruime afstand worden Android en Windows als besturingssysteem vermeld. Quote: "Welk toestel voor jou het best geschikt is, hangt af van je noden" Ook smartphones en de bijhorende besturingssystemen van andere producenten bieden echter een aantal mogelijkheden qua toegankelijkheid voor personen met een handicap. Welk toestel voor jou het best geschikt is, hangt af van je noden. Vooraleer tot een aankoop over te gaan, is het daarom aan te raden om je altijd eerst goed te informeren over het toestel dat het best bij je past. Je kunt deze vraag stellen aan je multidisciplinair team, maar ook een aantal gebruikersorganisaties hebben hierover gespecialiseerde kennis in huis. Gerrit Van den Breede, consulent bij het Kenniscentrum Hulpmiddelen van het VAPH en uitvoerder van de enquête, merkt dat mensen met een visuele handicap de smartphone als hulpmiddel heel hard weten te appreciëren. Daar ziet hij een verklaring voor. "Voor die mensen is de smartphone dé oplossing om te bellen of sms'en. Mensen met een ander soort handicap hebben doorgaans minder kritische aanpassingen aan hun gsm nodig. Iemand met een motorische handicap is bijvoorbeeld eerder gebaat met een aanpassing aan de bediening, terwijl het voor blinden en slechtzienden vooral draait om de toegankelijkheid van de apparaten. Ze moeten op een of andere manier kunnen zien of horen wat er op hun scherm komt, anders kunnen ze er niet mee werken." Bij de rondvraag antwoordde slechts een minderheid (38%) een training gevolgd te hebben. Sommigen trekken hun plan en informeren bij familie of vrienden hoe ze met hun smartphone moeten werken, maar het lijdt geen twijfel dat er daarnaast een groep is die om instructies verlegen zit. Vandaag vinden ze die doorgaans bij leveranciers (39%) en belangenverenigingen (29%). OMGEVING BEDIENEN Ongeveer 76% van de ondervraagden vindt het innovatieve hulpmiddel een betere oplossing dan het klassieke. Dat is begrijpelijk: een smartphone is nu eenmaal zeer compact en dus makkelijk op zak te steken. Met dat ene toestel kun je op een redelijk eenvoudige manier heel wat doen: je kunt er teksten mee scannen of laten voorlezen, je kunt ermee bellen en mailen. Een slimme telefoon biedt ook perspectieven als platform voor omgevingsbediening. Personen met een motorische handicap aan de bovenste ledematen kunnen daarvan gebruikmaken. Iemand die zelf zijn televisie niet kan aanzetten omdat hij niet overweg kan met de afstandsbediening door een gestoord functioneren van de arm of hand, heeft de mogelijkheid om via zijn smartphone met een aantal bijkomende aanpassingen toch verschillende apparaten in zijn directe omgeving aan te sturen. Gerrit Van den Breede wijst er wel op dat de smartphone niet voor iedereen het zaligmakend product is. "Sommige blinden en slechtzienden hebben liever geen aanraakschermen omdat ze er moeilijk hun weg op vinden. Voor wie terugdeinst voor een 'ingewikkelde' smartphone zijn er nieuwe modellen van sprekende gsm's op de markt. Ze zien eruit als een klassieke Nokia met groot scherm, grote tekens én spraakondersteuning. Ze zijn wél minstens zo duur als een smartphone of iPhone, omdat ze in kleinere oplages worden geproduceerd en de ontwikkelingskosten daardoor hoger liggen." MEERKOST VERGOED Gerrit Van den Breede is blij dat de enquête een beter beeld geeft van hoe mensen met een handicap met smartphones omgaan. "Tot vóór de enquête was dat toch een beetje giswerk. Nu beschikken we over cijfers die houvast bieden om een financiële tussenkomst te verantwoorden. Ik hoop dat de refertelijst de deur opent naar meer digitale gelijkheid." Het basisprincipe van de tussenkomst is dat men de meerkost vergoedt. Het VAPH betaalt niet zomaar een smartphone terug, maar dekt de extra kost die vasthangt aan het gebruik in functie van de handicap. Hoe meer toegankelijkheidsopties je van je smartphone verlangt, hoe groter de kans dat het toestel zich in het segment van de duurdere producten situeert. Ongeveer vijftig euro is de opleg die in elk geval op eigen rekening van de persoon met een handicap komt bij de aankoop van een mobiele telefoon. De vergoeding die er bovenop kan komen bedraagt maximaal 460 euro. -------------------------------------------------------------------------------- DIENSTENCHEQUES MET JE PERSOONSVOLGEND BUDGET? Met je persoonsvolgend budget kun je per jaar 2.000 dienstencheques kopen. Die cheques kun je gebruiken om hulp in te schakelen bij huishoudelijke taken zoals poetsen, strijken, boodschappen doen etc. Een paar handige weetjes: je moet de overeenkomst met het dienstenchequebedrijf of de dienstenchequebedrijven waarmee je werkt registeren. Kocht je bijvoorbeeld voor 900 euro dienstencheques (100 cheques) en ben je twee overeenkomsten aangegaan voor enerzijds poetshulp (90 cheques) en anderzijds strijkhulp (10 cheques), dan geef je dat ook zo aan: * 10 x 9 = 90 euro strijkhulp * 90 x 9 = 810 euro poetshulp Wat als je persoonsvolgend budget stopt of je de dienstencheques niet langer wenst te gebruiken? Dienstencheques die niet vervallen zijn, kun je terugsturen naar Sodexo. Zij zullen het geld terugstorten op je persoonsvolgendbuget- rekening. Hou er wel rekening mee dat de terugbetaling 50 cent per dienstencheque kost. Of je de dienstencheques die je met je persoonsvolgend budget kocht, mag inbrengen in de personenbelasting? Neen, dienstencheques leveren geen fiscaal voordeel op. Als budgethouder is het dan ook belangrijk erop toe te zien dat dienstencheques niet als een fiscaal voordeel in je belastingaangifte vermeld staan. MEER INFO Meer info over dienstencheques en PVB vind je op www.vaph.be en op www.vlaanderen.be. -------------------------------------------------------------------------------- WASMACHINE MET GIDSLIJNEN EN GELUIDSSIGNALEN Samen met blinden en slechtzienden werd de wasmachine Miele WDD 130 WPS GuideLine ontwikkeld. Rondom de draaiknop voor de keuze van het wasprogramma zijn er voelbare markeringen aangebracht. Vanuit die markeringen lopen gidslijnen naar de plaats op het bedieningspaneel waar u de wastemperatuur en het toerental voor het droogzwieren kunt kiezen. Geluidssignalen geven een terugkoppeling over de gemaakte instellingen. Ook als u de wasmachine aan- of uitzet, hoort u een herkenbaar melodietje. Verder is er een waspoedercapsule (CapDosing) om makkelijker waspoeder te kunnen doseren en staat er een gesproken handleiding (in het Duits) op de meegeleverde USB-stick. Dit toestel zet stappen richting universeel ontwerp. Hopelijk volgen meer fabrikanten dat goede voorbeeld. MEER INFO Meer info vind je op de website van Miele: www.miele.de/microsite/GuideLine/index.html. -------------------------------------------------------------------------------- IK DURF DE TREIN TE NEMEN Als je een handicap hebt, is reizen met de trein niet zo voor de hand liggend. Je weg vinden in een groot station, je verplaatsen, de juiste informatie vinden, je aanpassen aan vertragingen; het is niet eenvoudig. De NMBS heeft nu een leergids samengesteld waarmee ze mensen wil helpen die zich moeilijk kunnen verplaatsen, zodat reizen met de trein ook voor hen een haalbare optie wordt. De leergids richt zich zowel tot mensen met een handicap als tot mensen die het moeilijk hebben om met de trein te reizen, omwille van hun hoge leeftijd of een andere reden. Aan de hand van een eenvoudig stappenplan vertelt de leergids hoe je je kunt voorbereiden op een geslaagde treinreis. Je krijgt eveneens informatie over een kaartje dat je kunt afdrukken. Op dat kaartje vermeld je in het kort je reis en, indien nodig, de naam van je begeleider. Een handig instrument voor de treinbegeleider die je op basis van die informatie verder kan helpen. Naast de leergids vind je op de site van de NMBS ook een fototheek met allerlei interessante beelden die je vertellen wat je zoal op je treinreis mag verwachten. -------------------------------------------------------------------------------- OP ZOEK NAAR EEN HULPMIDDELENDATABANK? Wist je dat er een uitgebreide databank bestaat waarin je allerlei nuttige informatie kunt vinden over hulpmiddelen die op de Vlaamse markt te verkrijgen zijn? Ze heet Vlibank en geeft je een overzicht van allerlei hulpmiddelen voor personen met een motorische, visuele, auditieve of cognitieve handicap en eveneens voor personen met een stem-, taal- of spraakstoornis. Of het nu gaat over een verzorgingsbed, doucheoplossing, rolstoel, brailleleesregel,... bij elk hulpmiddel krijg je een foto, productspecificatie, richtprijs en informatie over de producent of leverancier bij wie je het hulpmiddel kunt kopen. Interessant om weten is dat je in de Vlibank ook getuigenissen van gebruikers vindt. Wat als je geen gepaste oplossing in de Vlaamse databank vindt? Dan is er nog Eastin, de Europese zoekmachine voor hulpmiddelen op de Deense, Britse, Franse, Duitse, Italiaanse en Australische markt. MEER INFO * www.vlibank.be * www.eastin.eu