================================================================================ STERK nr. 30 Sterke verhalen van mensen met een handicap Juni 2019 ================================================================================ VOORWOORD: PERSPECTIEF GEVEN De persoonsvolgende financiering geeft mensen met een handicap meer regie over het eigen leven. De voorbije jaren hebben we op dat vlak een grote stap vooruit gezet. Met een persoonsgebonden budget kunnen personen met een handicap meer dan voorheen hun eigen leven en ondersteuning vormgeven. Dat gebeurt ook, zoals blijkt uit de vele mooie verhalen in Sterk. Tegelijk met de invoering van de persoonsvolgende financiering steeg het aantal mensen met intensieve zorg en ondersteuning via het VAPH. In de periode 2008-2017 kregen maar liefst 19.869 méér mensen een persoonsvolgend budget of rechtstreeks toegankelijke hulp. Dat is een stijging van 53% tot totaal 57.700 personen. 75% van wie nog op een wachtlijst staat, krijgt in afwachting al een of andere vorm van ondersteuning. In diezelfde periode nam de tewerkstelling alleen al bij de vergunde zorgaanbieders toe met ruim 3.200 arbeidsplaatsen. Het zijn sprekende cijfers. De weg die is ingeslagen naar de persoonsvolgende financiering en de stijging van het budget met 330 miljoen euro extra, werpen vruchten af. Toch blijft het aantal mensen dat wacht op een budget aangroeien. Hiervoor zijn diverse redenen. Belangrijker is de vraag hoe we deze wachtlijst kunnen wegwerken. In april tekende het VAPH hiervoor verschillende scenario's uit voor de beleidsperiode 2020-2024. Zo kunnen we met 204,5 miljoen euro extra budget enkel de meest dringende vragen beantwoorden. Willen we alle huidige en te verwachten budgetvragen oplossen, dan is 1,6 miljard euro extra nodig. Met 660 miljoen extra bewandelen we een middenweg: hiermee krijgen beduidend meer mensen ondersteuning op maat, maar blijft er een wachtlijst bestaan. Ter vergelijking: vandaag bedraagt het budget jaarlijks 1,7 miljard euro. Met deze berekeningen maakte het VAPH zichtbaar wat het effect is van extra budget voor personen met een handicap. Niet zonder uit het oog te verliezen dat ook elders nog heel wat mogelijkheden en uitdagingen liggen. We kijken uiteraard wat we zelf beter, effectiever en efficiënter kunnen doen. Tegelijkertijd denken we aan wat andere sectoren kunnen betekenen: de toegankelijkheid van onderwijs, wonen, mobiliteit, werk, de eerstelijnsdiensten... Het zijn allemaal noodzakelijke schakels om mee de volwaardige participatie voor personen met een handicap in de samenleving te realiseren. Want hoe inclusiever de samenleving, hoe minder personen met een handicap zich hoeven te wenden tot gespecialiseerde ondersteuning. En hoe meer perspectief we kunnen geven aan ieder die het nodig heeft. James Van Casteren, Administrateur-generaal VAPH -------------------------------------------------------------------------------- CONGRES EVALUATIE PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING Ruim twee jaar geleden werd de persoonsvolgende financiering (PVF) voor meerderjarige personen met een handicap ingevoerd. Dat nieuwe systeem zorgde voor een omwenteling in de hele sector. Bereikt de persoonsvolgende financiering haar doelstellingen? Die vraag staat centraal op het VAPH-congres 'Evaluatie van de persoonsvolgende financiering: tussentijdse resultaten'. "Het 'Perspectiefplan 2020' formuleerde twee centrale doelstellingen van de persoonsvolgende financiering", licht Sam Van Bastelaere toe. "Ten eerste moest er tegen 2020 een garantie op zorg komen voor de personen met een handicap met de grootste ondersteuningsnood. Ten tweede zouden tegen 2020 geïnformeerde gebruikers kunnen genieten van vraaggestuurde zorg en assistentie in een inclusieve samenleving. Hoe ver staat het met deze doelstellingen? Draagt de persoonsvolgende financiering hiertoe bij? Op het congres willen we een begin van antwoord op deze vraag formuleren. Iedereen is welkom." "In de voormiddag blikken we eerst samen terug op de weg die afgelegd is. Daarna focussen we achtereenvolgens op het proces van de aanvraag van een persoonsvolgend budget (PVB), op de nieuwe context waarin zorgaanbieders opereren en op de terbeschikkingstelling, besteding en verantwoording van het persoonsvolgend budget. We presenteren enkele sprekende cijfers en inzichten. We toetsen de eigen ervaringen aan de resultaten van wetenschappelijk onderzoek." "Na de middag kunnen de deelnemers kiezen uit vijf workshops. Daarin komt telkens een aspect van de persoonsvolgende financiering aan bod. We onderzoeken hoe enkele buurlanden omgaan met persoonsvolgende financiering en of we hieruit iets kunnen leren. We gaan in op kwetsbaarheden en persoonsvolgende financiering. Er is een workshop over de mogelijkheden van sociaal ondernemerschap. Daarnaast is er een debat over de voordelen en tekorten van de rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH). En ten slotte komt er een workshop over de kwaliteit van bestaan. Doorlopend is er ook een informatiedorp, waar mensen met hun vragen terechtkunnen bij het VAPH en diverse organisaties." Meer info Het congres 'Evaluatie van de persoonsvolgende financiering: tussentijdse resultaten' vindt plaats op donderdag 4 juli 2019 in het ICC in Gent. Deelnemen is gratis, inschrijven is noodzakelijk voor 26 juni 2019. -------------------------------------------------------------------------------- DOWNPASS 18+ - GEZONDHEIDSBOEKJE BEVORDERT EEN BETERE LEVENSKWALITEIT De Downpas 18+ is een gezondheidsboekje voor volwassenen met downsyndroom. Het is de grote broer van de Downpas, een medisch opvolgboekje voor kinderen met downsyndroom. De Downpas 18+ is bedoeld voor volwassenen met downsyndroom, hun familieleden en begeleiders en hun behandelende artsen. Volwassenen met downsyndroom hebben lang niet allemaal gezondheidsproblemen. Sommigen hebben een heel goede gezondheid. Toch komen bepaalde aandoeningen meer voor bij volwassenen met downsyndroom. Hieraan extra aandacht schenken, helpt om eventuele gezondheidsproblemen vroeger te ontdekken en beter te behandelen. Gezond blijven De Downpas 18+ bestaat uit drie delen. Het eerste deel, in eenvoudige taal, is voor de volwassenen met downsyndroom. Hier staan tips voor een goede gezondheid. Verder worden mogelijke gezondheidsproblemen overlopen, met informatie over wat je kan doen om gezond te blijven. Jongvolwassenen met het syndroom van Down lazen het eerste deel na en gaven hun feedback aan het redactieteam. In het tweede deel staan de aandachtspunten voor de ouders, begeleiders en artsen. Uit onderzoek blijkt dat volwassenen met downsyndroom elk gemiddeld vijf gezondheidsproblemen hebben. Soms worden symptomen van behandelbare problemen ten onrechte aan het downsyndroom zelf toegeschreven. Vroegtijdig herkennen en behandelen heeft een belangrijke invloed op de kwaliteit van leven. In deel drie volgt een schematisch overzicht van de gezondheidsproblemen waar volwassenen met downsyndroom mee te maken kunnen krijgen. Het bevat ook een tabel met de aanbevolen periodieke medische onderzoeken. Helemaal achteraan kan de arts ook noteren wanneer welke onderzoeken werden uitgevoerd. Meer info Downsyndroom Vlaanderen staat in voor de productie en de gratis verspreiding van de Downpas 18+. Bestellen kan via: documentatie@downsyndroom.eu. Voor meer informatie: 0473 88 98 72. -------------------------------------------------------------------------------- INFOSESSIES PERSOONSVOLGEND BUDGET De voorbije weken organiseerde het VAPH in elke provincie infosessies over de besteding van een persoonsvolgend budget (PVB). De sessies liepen in samenwerking met de bijstandsorganisaties. Ze waren bedoeld voor houders van een persoonsvolgend budget die pas gestart waren of die hun kennis wilden opfrissen. Wij gingen even de sfeer opsnuiven in Hasselt. Met een PVB kan je als meerderjarige persoon met een handicap zelf je zorg en ondersteuning organiseren. De infosessies boden een algemene toelichting over hoe je je persoonlijk budget kunt besteden. Afdelingshoofd Dirk Vanderstighelen verwelkomde de aanwezigen. Hij haalde drie goede redenen aan voor de infosessies. Ten eerste wil het plan Perspectief 2020 dat 'goed geïnformeerde gebruikers' kunnen genieten van vraaggestuurde zorg en ondersteuning. Het goed blijven informeren van gebruikers maakt dus deel uit van het grotere plaatje. Bovendien streeft het VAPH naar autonomie en levenskwaliteit van personen met een handicap. Om die autonomie waar te maken, is goede informatie noodzakelijk. Ten derde krijgen de dossierbeheerders van het VAPH ruim twee jaar na de start van het PVB nog heel veel vragen over de besteding. De infosessies wilden antwoorden bieden. Vragen bij de vleet De hoofdmoot van de infosessie bestond uit een heldere presentatie over het PVB: de mogelijkheden en de beperkingen ervan en alles wat daarbij komt kijken. Na de presentatie konden deelnemers vragen stellen. En die kwamen bij de vleet. Vragen over de wachtlijsten, de prioriteiten, de correctiefase en de gelijke ondersteuning voor gelijke profielen, over cash en vouchers, over woon- en leefkosten, over de rol van de bijstandsorganisaties enzovoort. Kritische opmerkingen waren er ook. Over bewindvoerders, de leeftijdsgrens van 65 jaar voor een erkenning als persoon met een handicap en over de inspanningen die van ouders van een kind met een handicap verwacht worden. Maar alle vragen en reflecties kregen een duidelijk antwoord van de deskundigen van het VAPH en de bijstandsorganisaties. Het applaus na de uiteenzetting klonk dan ook warm en oprecht. Om af te sluiten kregen de aanwezigen de kans om kennis te maken met de vijf bijstandsorganisaties. Iedereen kon ook met specifieke vragen terecht bij de deskundigen van het VAPH. Meer informatie Het VAPH blijft inzetten op goede informatie. Blijf dus niet met je vragen zitten. Op de website www.vaph.be vind je een antwoord op vaak gestelde vragen. Je kan ook altijd telefonisch vragen stellen, tel. 02 249 30 00, of met een e- mail aan budgetbesteding@vaph.be. Ook de vijf bijstandsorganisaties zijn er om jou te helpen. De contactgegevens: * Absoluut vzw telefoon 03 259 08 85 info@absoluutvzw.be www.absoluutvzw.be * Alin vzw telefoon 02 506 04 95 info@alin-vzw.be www.alin-vzw.be * MyAssist vzw telefoon 016 23 95 82 info@MyAssist.be www.MyAssist.be * Onafhankelijk Leven vzw telefoon 09 395 55 10 advies@onafhankelijkleven.be www.onafhankelijkleven.be * ZOOM vzw telefoon 0468 40 66 06 info@zoomvzw.be www.zoomvzw.be -------------------------------------------------------------------------------- BEELDVERHAAL - IN HET DAGCENTRUM ONTMOET IK MIJN BESTE VRIENDEN [niet opgenomen in tekstversie] -------------------------------------------------------------------------------- DOSSIER (IEDEREEN) MEDIAWIJS De wereld wordt meer en meer digitaal. Het internet en sociale media zijn niet meer weg te denken. Wie niet mee is, krijgt het moeilijk. Voor veel mensen is digitale participatie een uitdaging. Dat geldt zeker voor mensen met een verstandelijke handicap. Toch vinden ook veel personen met een verstandelijke handicap hun weg op het internet. Wie goed voorbereid en stapsgewijs te werk gaat, ontdekt er heel wat nieuwe mogelijkheden. Iedereen mediawijs! Het had de slogan kunnen zijn voor het congres van Mediawijs, het Vlaams Kenniscentrum Mediawijsheid, op 10 mei in Brussel. Sterk was erbij en sprak er met mensen met een handicap en andere experten Allemaal digitaal Werner Vlyminck is cliënt van vzw Emiliani in Lokeren. Samen met een vrijetijdsmedewerker volgde hij de opleiding 'Mediacoach voor duo's'. Hij werkt ondertussen ook als vrijwilliger voor Konekt. We ontmoetten hem op het congres Mediawijsheid, waar hij als ervaringsdeskundige het publiek toesprak. "Ik ben actief op Facebook en Instagram", vertelt Werner. "Verder werk ik veel met foto's en e-mail. Ik zoek op internet ook mooie fiets- en wandelroutes, een andere hobby van mij. En ik onderhoud het contact met vrienden en kennissen. Zo blijf ik op de hoogte." "De opleiding tot mediacoach heeft me veel bijgeleerd", zegt Werner. "Ik voel me veilig op internet. Wat ik wel vervelend vind, is als mensen niet weten hoe ze moeten reageren als ik vraag om mijn vriend te worden op Facebook. Sommigen lopen direct weg. Maar dat is niet de oplossing. Misschien weten die mensen niet wat mag en wat niet mag. Ik vind privacy zelf ook belangrijk. Maar denk toch eens goed na voor je weigert om iemands vriend te worden op sociale media. Of leg uit waarom het niet kan. We leven tenslotte allemaal in een digitale wereld." "De opleiding tot mediacoach was pittig. Maar ik ben blij dat ik het volgehouden heb. Nu kan ik samen met de vrijetijdscoach in vzw Emiliani andere bewoners helpen en motiveren." Ik hou het altijd veilig Ook Tom Degrie en Lies De Herdt namen deel aan het congres Mediawijs. Beiden zijn heel actief op het internet en op sociale media. En ze vormen al vijftien jaar een onafscheidelijk koppel. Tom Degrie is cliënt in OC Broeder Ebergiste. En hij is ook actief als onderzoeker bij het UC Leuven-Limburg. "Ik help bij het onderzoek naar sociale media en internet", zegt Tom. "Af en toe word ik uitgenodigd voor een panelgesprek. Dan kan ik mijn ervaringen delen en bijdragen aan het onderzoek." Zelf is Tom Degrie goed thuis op internet. "Ik doe het vooral voor mijn werk", zegt hij. "Ik doe vrijwilligerswerk voor Onze Nieuwe Toekomst. Dat is een organisatie in Gent die opkomt voor gelijke rechten voor mensen met een beperking. Als vrijwilliger verstuur ik e-mails. Regelmatig hebben we ook een bespreking via Skype. Op dit ogenblik volg ik een opleiding tot mediacoach bij Konekt. Ik wil graag andere mensen helpen." Ook Lies De Herdt is digitaal actief. Zij woont zelfstandig in Gent. "Ik heb een smartphone en een laptop. Ik ben veel met foto's bezig en ik speel spelletjes. Dat is een uitlaatklep voor mij. Iedereen moet de kans krijgen om digitaal actief te zijn. Ook kwetsbare mensen. Een bibliotheek of een ontmoetingscentrum zou een goede plek zijn om jongeren te begeleiden en vertrouwd te maken met het internet. Ik zoek zelf veel dingen op, maar altijd op een veilige manier." -------------------------------------------------------------------------------- KENNIS GEEFT VEILIGHEID EN VERTROUWEN - 5 AANBEVELINGEN Welzijnsorganisaties en professionals worstelen vaak met vragen over mediawijsheid. Hoe kunnen zij mensen met een handicap begeleiden in de digitale wereld van internet en sociale media? Onderzoeker Davy Nijs geeft vijf aanbevelingen. Davy Nijs werkt aan het UC Leuven-Limburg. Hij voert onderzoek naar een inclusieve samenleving. Een van zijn invalshoeken is het gebruik van internet in de hulpverlening. Zo peilde een recent onderzoek naar de noden van begeleiders in de niet-rechtstreeks toegankelijke hulpverlening om cliënten mediawijs te maken. "Op basis van dat onderzoek hebben we vijf aanbevelingen geformuleerd", zegt Davy Nijs. "Een eerste aanbeveling is om te zorgen voor voldoende toegang tot digitale media op maat van de doelgroepen. Een vlotte internetverbinding en de nodige hardware en software is vandaag basic. Maar ook begeleiding en ondersteuning zijn noodzakelijk. De organisatie kan verder het goede voorbeeld tonen, door zelf online actief te zijn en de mogelijkheden van onlinehulpverlening te onderzoeken." "Ten tweede kunnen organisaties hun cliënten ondersteunen om digitaal te participeren en om online weerbaar te zijn. Een pijnpunt is dat er nog maar weinig materiaal op maat van mensen met een handicap bestaat." "Een derde aanbeveling is om digitale mediawijsheid op te nemen in het DNA van elke organisatie. Niet als een apart thema, maar geïntegreerd in het hele beleid. Het management moet hier ruimte voor maken. De overheid kan dat stimuleren door mediawijsheid in de beleidsplannen voor welzijn op te nemen." "Verder moeten begeleiders op een professionele manier mediawijs worden. Een gebrek aan kennis leidt tot onzekerheid. Elke begeleider zou de basisvaardigheden onder de knie moeten hebben en in elke organisatie moeten één of twee experten mediawijsheid aanspreekbaar zijn. Aanvullend zou het goed zijn om een centrale externe expertisepool op te richten, om de experten mediawijsheid in de organisaties te ondersteunen en op de hoogte te houden van nieuwe ontwikkelingen." "Ten slotte pleiten we ervoor dat organisaties meer goede praktijken en ervaringen uitwisselen. Elke organisatie botst op dezelfde vragen en uitdagingen. We kunnen veel leren van elkaar." TIP - Veilig participeren in de digitale wereld We vroegen onderzoeker Davy Nijs ook een tip voor ouders en andere naasten van mensen met een handicap. Wat kunnen zij doen op het gebied van mediawijsheid? Davy Nijs: "Het is belangrijk dat mensen ook thuis aandacht hebben voor mediawijsheid. Veel mensen hebben schrik van het internet en sociale media. We staan daarom ook snel klaar met regeltjes en verboden. Dat versterkt nog meer de indruk dat het om iets gevaarlijks gaat. Mijn advies is om ook de kansen en de voordelen te zien. Word mediawijs en leer mensen met een handicap om ook mediawijs te zijn. Zo kunnen ze veilig en goed voorbereid participeren in de digitale wereld." -------------------------------------------------------------------------------- DIGITALE INCLUSIE VERDIENT MEER AANDACHT Ilse Mariën werkt aan de VUB en Imec. Zij voert al vele jaren onderzoek naar digitale ongelijkheid en e-inclusie. "Wie niet mee is, dreigt op alle domeinen uitgesloten te worden: werk, gezondheid, sociaal leven... Daarom moeten we digitaal inclusief werken." "Al in 2009 startten we met het in kaart brengen van initiatieven voor e- inclusie", zegt Ilse Mariën. "Hieruit bleek onder meer dat vooral mensen met een verstandelijke handicap uit de boot dreigden te vallen. Gelukkig gebeurde er de voorbije tien jaar al heel wat. Zo investeerde de overheid in projecten zoals 'Mediacoach voor duo's'. Ik hoop dat ze dat blijft doen, want de groep van mensen met een handicap blijft digitaal heel kwetsbaar. Veel mensen hebben ondersteuning nodig op het vlak van mediawijsheid." "Een fijn initiatief is de expertengroep e-inclusie van Mediawijs en de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten. Ook Anysurfer, dat streeft naar toegankelijke websites, heeft heel wat gerealiseerd, al zien we de jongste tijd een kleine terugval. Tegen 2019 moeten alle overheidswebsites van Europa beantwoorden aan een aantal toegankelijkheidsvereisten, bijvoorbeeld voor mensen met een visuele handicap." Inclusie by design "Zelf voer ik met Imec momenteel onderzoek naar 'inclusie by design'. We willen dat apps en andere digitale toepassingen van meet af aan inclusief zijn. We mikken daarbij op diverse doelgroepen, onder wie ook mensen met een verstandelijke, visuele of andere handicap. Onze methodiek is sterk op samenwerking en partnerschappen gebaseerd. Er werken in Vlaanderen veel organisaties rond digitale inclusie; het komt er op aan om de juiste mensen samen te brengen." "Een ander project is IDEALiC, dat de krijtlijnen voor een toekomstig inclusiebeleid uittekent. We formuleren concrete beleidsaanbevelingen, zowel voor de federale als voor de regionale overheid. Een aanbeveling is alvast om op regeringsniveau één verantwoordelijke aan te stellen voor digitale inclusie, zoals ook iemand verantwoordelijk is voor digitale innovatie en transformatie. Ons land investeert sterk in digitalisering, maar nog te weinig in digitale inclusie. Als één persoon hiervoor verantwoordelijk wordt, kunnen we de nodige stappen voorwaarts zetten." "We zitten in een stroomversnelling. Als onderzoekers kunnen we nauwelijks nog volgen, zo snel gaat het. Digitalisering en innovatie kan je niet tegenhouden, maar we moeten iedereen mee aan boord houden. Anders heeft dat grote gevolgen voor de digitaal kwetsbare groepen in de samenleving. De VDAB trekt bijvoorbeeld de digitale kaart, maar we mogen niet uit het oog verliezen dat 18% van de klanten van de VDAB niet eens een e-mailadres heeft! Wie niet mee is, dreigt op alle domeinen uitgesloten te worden: werk, gezondheid, sociaal leven... Daarom moeten we digitaal inclusief werken." -------------------------------------------------------------------------------- MEDIACOACH VOOR DUO'S - VEILIG EN STAPSGEWIJS DE MOGELIJKHEDEN ONTDEKKEN "Technologie en internet maken meer en meer deel uit van het gewone dagelijkse leven. Daarom moeten we ook mensen met een handicap en hun omgeving actief betrekken en mediawijs maken." Dat zegt Tom Van Hoey van Konekt, die onder meer een opleiding "Mediacoach voor duo's" organiseert. "Mediawijs.be organiseert als expertisecentrum al langer workshops die mensen opleiden tot mediacoach", vertelt Tom Van Hoey. "Die coach kan dan op zijn beurt andere mensen wegwijs maken in thema's als privacy, een socialemediabeleid, hoe je iets opzoekt... Op vraag van Mediawijs.be heeft Konekt die workshop vertaald naar de welzijnssector. Omdat wij geloven in inclusie, betrokken we hierbij meteen ook mensen met een handicap. We werken met duo's van een professioneel welzijnswerker en een persoon met een verstandelijke handicap van dezelfde organisatie. Beiden kunnen dan als coach andere mensen in de organisatie bijstaan en mediawijs maken. Zo brengt elk duo een mooi traject op gang in de eigen organisatie. Dat is een unieke aanpak." "Eerst was er wat scepsis. Maar al snel bleek dat de aanpak vruchten afwerpt. Personen met een verstandelijke handicap kunnen wel degelijk andere mensen coachen. Het vergt natuurlijk wat flexibiliteit. Je moet inspelen op de talenten van elk individu. Maar het resultaat is er. Een coach met een verstandelijke handicap is heel goed geplaatst om andere mensen met een handicap bij te staan. Ze hebben in een organisatie volop de tijd en de ruimte om te oefenen. Door ook een professional mee in bad te nemen, bereiken we een win-winsituatie op alle vlakken. Die samenwerking blijkt erg motiverend te zijn. Onze focus ligt trouwens niet op de 'gevaren' van media, maar vooral op het plezier en het nut ervan." Werk aan de winkel "Er bestaat heel wat materiaal op het vlak van mediawijsheid, maar voorlopig weinig op maat van mensen met een handicap. We moeten hier werk van maken. De digitale evolutie stopt niet. We willen niet dat mensen die trein missen. Zowel professionals als personen met een handicap hebben vragen." "Sommige mensen houden zich ver van internet en sociale media uit schrik. Dat is jammer. Tegelijk mogen we de mensen niet aan hun lot overlaten op internet. Het kan wel degelijk fout lopen en dan hoor je snel 'Zie je wel, blijf er maar af'. Maar dat is niet de oplossing. Wij willen mensen de kans geven om veilig en stapsgewijs de mogelijkheden van het internet en nieuwe technologie te laten ontdekken. Het is voor iedereen even zoeken en proberen in het begin. Ook voor mensen zonder handicap. De technologie is niet meer weg te bannen uit ons leven. Dat besef groeit, maar er is nog werk aan de winkel", besluit Tom Van Hoey. -------------------------------------------------------------------------------- VERNIEUWD E-LOKET MIJNVAPH.BE NOG GEBRUIKSVRIENDELIJKER Ook het VAPH zet verdere stappen in de digitale wereld. Gebruiksvriendelijkheid en transparantie staan hierbij centraal. Het vernieuwde e-loket mijnvaph.be is een goed voorbeeld. "Goede en heldere communicatie is een prioriteit voor het VAPH", zegt Filip Van Praet. "Ook digitaal. We merken dat meer en meer mensen de voordelen van het digitale loket ontdekken. Al zorgen we ervoor dat iedereen altijd ook kan kiezen voor papieren formulieren. Op het e-loket mijnvaph.be vind je heel wat informatie en documenten over jouw dossier bij het VAPH. Je kan er ook heel eenvoudig aanvragen doen." "Het vernieuwde e-loket mijnvaph.be lanceren we nog voor de zomer. We blijven nieuwe mogelijkheden toevoegen. Zo wordt het dit najaar mogelijk om een aanvraag voor hulpmiddelen volledig digitaal te doen." "Personen met een handicap hebben zelf ook meegewerkt aan het testen en vormgeven van het vernieuwde e-loket", benadrukt Filip Van Praet. "Alles is grondig getest. Zo vindt iedereen gemakkelijk zijn weg op het e-loket mijnvaph.be." -------------------------------------------------------------------------------- MIJNONDERSTEUNINGSPLAN.BE HELPT JE VRAAG TE VERHELDEREN Wie nood heeft aan ondersteuning in zijn of haar leven en/of zijn vraag wil verhelderen, kan nu ook gebruikmaken van het handige online instrument www.mijnondersteuningsplan.be. De website helpt je om na te denken over je leven, je doelen en de ondersteuning die je hiervoor nodig hebt. Mensen met (een vermoeden van) een handicap kunnen op verschillende manieren ondersteund worden. Om te weten welke vormen van ondersteuning het meest geschikt zijn, breng je je vraag zo helder mogelijk in kaart. Elk individu heeft immers andere wensen, noden en doelen. Je hoeft dit 'proces van vraagverheldering' niet alleen te maken. Je kan hiervoor terecht bij een Dienst Ondersteuningsplan (DOP), bij de dienst Maatschappelijk werk (DMW) van je ziekenfonds of een gebruikersorganisatie. En sinds kort is er dus bijkomend een online hulpmiddel: mijnondersteuningsplan.be. "De website is laagdrempelig en gebruiksvriendelijk", zegt Natalie Vanvalckenborgh van het Team Ondersteuning Toeleiding en Hulpmiddelen. "We hebben het instrument ontwikkeld met Odisee en andere partners, onder wie mensen met een handicap. De tool helpt je om vragen over je toekomst, vrije tijd, gezondheid, relaties, werk, studie, wonen, welzijn en welbevinden te beantwoorden." "Let wel, het overzicht van je antwoorden is geen kant-en-klaar ondersteuningsplan dat je bij het VAPH kan indienen voor een persoonsvolgend budget (PVB). Je kan het resultaat wel gebruiken om je ondersteuningsplan voor een persoonsvolgend budget in te vullen. Maar een persoonsvolgend budget is niet altijd de enige of de meest geschikte oplossing. Soms beantwoorden andere oplossingen beter aan je noden en verwachtingen. Dat is de grote meerwaarde van de nieuwe tool: hij helpt je vooral bij het helder krijgen van je vraag." www.mijnondersteuningsplan.be -------------------------------------------------------------------------------- VEELGESTELDE VRAGEN VRAAG - Kan ik een jobstudent in dienst nemen met mijn persoonlijk budget? ANTWOORD - Met een persoonlijke-assistentiebudget (PAB) of een persoonsvolgend budget (PVB) kan je een jobstudent in dienst nemen. Bijvoorbeeld als persoonlijke assistent of individuele begeleider. Je moet wel rekening houden met de regelgeving op studentenarbeid. Familie kan je alleen tewerkstellen als de jobstudent meerderjarig is. Onder familie verstaan we een bloed- of aanverwant tot de tweede graad, of iemand die deel uitmaakt van het gezin van de budgethouder. Wie geen familie is, kan je altijd tewerkstellen als jobstudent. Maar je moet natuurlijk rekening houden met de regelgeving op studentenarbeid (Student@work). Leeftijdsvoorwaarden Een jobstudent moet minstens 16 jaar oud zijn of 15 jaar én de eerste 2 jaar middelbaar onderwijs gevolgd hebben. Voor een minderjarige jobstudent is een goedkeuringsdocument van de ouders nodig. Aandachtspunten voor familie Als je een meerderjarig familielid (bijvoorbeeld je zoon of dochter) in dienst neemt, ontstaat er een relatie werkgever-werknemer. Bekijk met je sociaal secretariaat wat de gevolgen zijn. Een ouder die zijn kind een loon uitbetaalt, moet rekening houden met mogelijke fiscale gevolgen. Informeer je vooraf. -------------------------------------------------------------------------------- EEN KIJKJE ACHTER DE SCHERMEN VAN HET VAPH - HET TEAM BUDGETBESTEDING IS ER VOOR JOU Goede communicatie is een prioriteit voor de afdeling Dienstverlening Budgethouders, en zeker voor het team Budgetbesteding. Dat is een hele uitdaging, want het team heeft een zeer verscheiden doelpubliek. Maar wat doet het team Budgetbesteding precies? Wij gingen het even vragen. Wie een persoonlijke-assistentiebudget (PAB) of een persoonsvolgend budget (PVB) krijgt, komt in contact met het team Budgetbesteding. Het team helpt mensen op weg bij de start van het budget. Het beheert de dossiers en houdt mee toezicht op de besteding. Budgetbesteding bij een PAB Als een minderjarige met een handicap een PAB krijgt, kunnen de ouders assistentie voor hun kind thuis of op school organiseren en financieren. Zij kunnen bijvoorbeeld een persoonlijke assistent voor hun kind in loondienst nemen of een beroep doen op een interimkantoor. Ze kunnen ook werken met dienstencheques of vrijwilligers. Bij het team Budgetbesteding krijgen ouders alle informatie. Waar nodig verwijst het team ouders door naar een erkende bijstandsorganisatie. Deze organisaties bieden persoonlijke begeleiding en helpen de ouders met de praktische modaliteiten. Bij de toekenning van een PAB zit trouwens altijd een bon voor een eerste contact met een erkende bijstandsorganisatie. Verdere contacten kunnen de ouders betalen met middelen van het PAB-budget. "Vooral de opstart van een PAB is vrij complex", zegt dossierbeheerder An Ooms van het team Budgetbesteding. "Bovendien moet een PAB binnen de drie maanden na de toekenning starten. Die opstartperiode is soms krap. De meeste vragen komen dan ook van starters. Eenmaal de ouders op weg zijn, lukt het wel." De controle op de besteding van een PAB gebeurt door het team Budgetbesteding en door Zorginspectie. Zorginspectie komt op huisbezoek en maakt een verslag. Dat verslag gaat naar het team Budgetbesteding, dat de verdere opvolging doet. "Er is zelden sprake van misbruik", zegt Alexandre Delbar. "Vergissingen komen wel soms voor. Soms moeten we iets terugvorderen, maar in de eerste plaats helpen we de mensen op de goede weg." Budgetbesteding bij een PVB Een PVB wordt – binnen de beschikbare middelen – door het VAPH toegekend aan meerderjarige personen met een handicap. Met een PVB kunnen mensen kiezen voor een cash budget, een voucher of een combinatie van beide. De meeste mensen kiezen vandaag voor een voucher. Je kan de voucher vergelijken met een derdebetalersregeling. Zodra de persoon met een handicap een overeenkomst registreert met een voorziening, betaalt het VAPH de voorziening rechtstreeks. Een cash budget wordt meestal gekozen door mensen die thuis verblijven. Een cash budget beheren vergt meer administratie en soms ook een statuut als werkgever. Je wordt werkgever als je zelf rechtstreeks personeel in dienst neemt, bijvoorbeeld via een sociaal secretariaat. "Voor veel mensen is het in het begin wat zoeken", zegt An Ooms. "Maar iedereen heeft de ruimte om uit te proberen hoe hij het PVB optimaal kan inzetten. Sommige mensen kiezen eerst voor een voucher, maar schakelen later toch over op een cash budget. Het omgekeerde gebeurt ook. Het kan allemaal. Anders dan bij een PAB, krijgen mensen met een PVB vier maanden tijd om hun budget te starten." Quote: "Mensen kunnen hun dossier zelf online beheren." "Het toezicht op de correcte besteding van een PVB gebeurt vooral steekproefsgewijs", vertelt Hanne Jacobs. "We bekijken bijvoorbeeld de registraties over een periode van drie maanden om te checken of alles juist verloopt. Is dat niet het geval, dan gaat Zorginspectie ter plaatse om het nader te bekijken. Mensen met een budget hebben veel regie in handen. Ze kunnen hun dossier zelf online beheren via het e-loket mijnvaph.be. Daar krijgen ze altijd een actuele stand van hun budget, hun overeenkomsten enzovoort. Het VAPH zet in op het e-loket. We zien een grote stijging in het gebruik ervan bij de budgethouders." "Het team Budgetbesteding werkt overigens op alle terreinen heel goed samen met de bijstandsorganisaties", zegt ondersteuner Evelyn De Meersman. "De bijstandsorganisaties staan dichter bij de mensen. Vaak kennen ze de thuissituatie, terwijl wij het enkel met de papieren dossiers moeten doen. In die zin vullen wij elkaar goed aan." Infosessies besteding PVB In mei en juni organiseerde het team Budgetbesteding samen met de bijstandsorganisaties in elke provincie informatiesessies over de besteding van het PVB.. Deze sessies waren bedoeld voor recent gestarte houders van een PVB, maar ook voor wie zijn kennis wilde opfrissen. Mensen konden er ook specifieke vragen stellen over hun dossier. Hoe vraag ik het vrij besteedbaar deel van mijn PVB-budget op? Deze vraag blijft de meeste gestelde vraag aan het team Budgetbesteding. Heb je gekozen voor een cash budget, dan vraag je je vrij besteedbaar deel op via mijnvaph.be of met de 'Kostenstaat voor het persoonsvolgend budget'. Koos je voor een voucher, dan moet je voor het vrij besteedbaar deel van je budget een aparte rekening openen. Bezorg het rekeningnummer aan het VAPH met het formulier 'Opvragen vrij besteedbaar deel van het persoonsvolgend budget'. Info en contact Een vraag over je PAB of PVB? Neem contact op met het team Budgetbesteding op telefoon 02 249 30 00. E-mail: budgetbesteding@vaph.be. Het team is bereikbaar van 9.00 tot 12.00 uur en van 13.00 tot 17.00 uur. Op vrijdag en tijdens de maanden juli en augustus is dat tot 16.00 uur. -------------------------------------------------------------------------------- INCLUSIEF CREATIEF ATELIER - SJARABANG IN MECHELEN Sjarabang in Mechelen is een inclusief creatief atelier. Iedereen die zich creatief wil uitleven, is er welkom. Er is een beeldend atelier, een kinderatelier, een toneelgroep, een zangkoor, een dansgroep en verder heel veel workshops. Voor elk wat wils. Wij liepen er binnen op een donderdagavond en ontmoetten er Lize, Katty, Micky, Mona en Jan. "Sjarabang kiest voor een inclusieve werking. We mikken op een mix van mensen met en zonder beperking, van diverse afkomst en van alle leeftijden. Iedereen is welkom. We denken niet in hokjes. We vormen één familie", zegt sociaal-cultureel werker Lize Coppens. "We slaan ook voortdurend bruggen naar de samenleving", weet Jan Walschraven. Hij is student ergotherapie en loopt stage in Sjarabang. "We tonen ons werk aan een breed publiek. Vorig jaar maakte de toneelgroep bijvoorbeeld een film, waarmee we een groot publiek bereikt hebben. We organiseren ook teambuildingactiviteiten met een sociale insteek voor bedrijven." Ik hou van u Eén van de vaste gasten van Sjarabang is Katty Van Beeck. Katty is 51 jaar en woont in Antwerpen. "Ik kom met de trein en de bus naar Mechelen. Dat lukt me zelfstandig. Ik ben heel creatief", vertelt Katty. "In Sjarabang neem ik deel aan het zangkoor. We zingen samen populaire liedjes. 'Ik hou van u' van Noordkaap is mijn favoriete nummer, maar eigenlijk zing ik alles graag." Katty komt ook graag naar het atelier op donderdag. "Als kind al hield ik van breien, haken en borduren. Hier kan ik me uitleven. In juli vorig jaar ben ik met Sjarabang tien dagen naar de Provence geweest. We konden er deelnemen aan allerlei workshops. Dit jaar kan ik niet mee, omdat ik een optreden heb met Tutti Fratelli tijdens Theater aan Zee. Ja, ik speel ook toneel bij Tutti Fratelli. En ook nog dwarsfluit in de muziekschool in Borgerhout." Opperbeste sfeer Ook Micky Pynenburg is een graag geziene gast in Sjarabang. Micky is 53 jaar. Op weekdagen werkt hij enkele uren in schooltje De Wegwijzer in Mechelen. "Ik veeg, ik doe de afwas, ik maak koffie en ik drink een kopje koffie mee. Daarna ga ik terug naar huis. Ik doe mijn werk graag. Naar Sjarabang kom ik om me te ontspannen. De sfeer hier is opperbest. Ik neem deel aan de dansles. Dat is een nieuwe activiteit sinds dit jaar." "Vroeger hadden we alleen een toneelgroep", legt Lize uit. "Maar de groep was zo groot geworden, dat we hem gesplitst hebben in een toneel-, een dans- en een zanggroep. Ook het atelier barst uit zijn voegen. We bereiken heel wat mensen. Begin april organiseerden we in samenwerking met het cultureel centrum, de academie en het conservatorium een kunstenfestival. Iedereen kon er proeven van workshops en activiteiten. Meer dan 1.300 mensen kwamen erop af. Het toont dat er een grote nood is aan dit soort activiteiten. Daarom zoeken we ook samenwerking met andere organisaties, zoals dansschool Marlynes en de AP Hogeschool. Sjarabang wordt grotendeels gedragen door vrijwilligers. Vandaag tellen we er al 52!" Micky is heel enthousiast als we hem vragen naar zijn ervaringen in Sjarabang. "Ik heb vroeger ook mee gespeeld in de toneelgroep, maar shaken doe ik het liefst", lacht hij. "Ik word daar rustig van. In juni treden we op in het Arsenaal in Mechelen. Zenuwen heb ik niet. Het is puur genieten." Wie wil kan op donderdagavond ook aanschuiven voor een gezamenlijke maaltijd in Sjarabang. Vrijwilligers en deelnemers koken samen. Vandaag heeft Katty geholpen bij de spaghetti. Straks beginnen de repetities van de dansgroep en de sfeer aan tafel zit al helemaal goed. Mensen bloeien open "Sjarabang is een unieke plek", vertelt Lize. "We staan open voor iedereen en we dragen dat ook uit in de samenleving. Alle mensen voelen zich welkom hier. Door de jaren heen heeft Sjarabang al heel uiteenlopende activiteiten georganiseerd. We hebben geen vast aanbod: het zijn de deelnemers die mee bepalen wat we doen. Er is ook ruimte om te experimenteren en samen te werken met andere organisaties. Die kruisbestuiving maakt het leuk en boeiend." Stagiaire Mona Janssens is het daar volmondig mee eens. "Ik wilde een creatieve en gevarieerde stage en die heb ik hier zeker gevonden! Er komt heel wat kijken bij een organisatie als Sjarabang. Maar je ziet de mensen hier openbloeien en sociale vaardigheden ontwikkelen. Het is zalig om daarvan deel te mogen uitmaken." Meef info Iedereen is welkom bij Sjarabang. Meer informatie op www.sjarabangvzw.be. Tel. 015 63 96 14 of gsm 0477 23 90 78 info@sjarabangvzw.be -------------------------------------------------------------------------------- AUTISME OP KAMP EN IN DE SPEELPLEINEN "De meeste kinderen en jongeren gaan graag op kamp of naar een speelplein. Voor wie autisme heeft, is dat niet altijd vanzelfsprekend. De vrijetijdsorganisaties staan er wel voor open, maar vragen zich af hoe ze hun activiteiten toegankelijker kunnen maken voor kinderen met autisme." Daarom heeft Het Raster een brochure op maat gemaakt. "Want meer kennis over autisme leidt tot meer begrip", klinkt het bij Het Raster. "Zo gaan kinderen met autisme er écht bij horen. Dat noemen we inclusie." Het Raster is één van de vier Vlaamse thuisbegeleidingsdiensten voor de doelgroep autisme, erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap. De organisatie brengt ook eigen publicaties uit, die interessant kunnen zijn voor een brede doelgroep. Met de vakantie in aantocht kunnen de brochures 'Autisme op kamp en in de speelpleinen', 'Autisme in de jeugdbeweging' en 'Autisme in de sportclub' begeleiders op weg helpen met heldere informatie en concrete tips. Je vindt deze en nog meer folders op www.hetraster.be/over-ons/documentatie/folders. -------------------------------------------------------------------------------- FESTIVALS & KILOMETERS Wil je graag naar een festival? Hou je van bewegen en sporten? De Genereuzen is een vzw binnen Hart voor Handicap die ijvert voor een inclusieve wereld. Via De Genereuzen kan je in teams van muziekliefhebbers met en zonder beperking naar de grootste festivals. In het aanbod onder andere: Pukkelpop, Graspop en Nostalgie Beach. Er zijn zelfs gratis kaarten voor de snelle beslissers! En ook bewegen en sporten doen De Genereuzen samen! Teams van mensen met en zonder beperking leggen deze zomer 10.000 Genereuze kilometers af in verschillende disciplines: van samen bobsleeën over fietsen en wandelen tot samen zeilen. Ontdek het aanbod en registreer je op www.degenereuzen.be. -------------------------------------------------------------------------------- NIEUWE FOLDERS RTH EN HULPMIDDELEN Recent verschenen twee nieuwe publicaties van het VAPH. De folder 'Rechtstreeks Toegankelijke Hulp' gaat dieper in op het aanbod laagdrempelige ondersteuning. In de brochure 'Hulpmiddelen en aanpassingen' vind je informatie over welke hulpmiddelen en aanpassingen je kunt aanvragen en wie daarbij kan helpen. Beide folders zijn online te vinden. Je kan online ook een gedrukt exemplaar bestellen. * www.vaph.be/documenten/rechtstreeks-toegankelijke-hulp-rth * www.vaph.be/documenten/hulpmiddelen-en-aanpassingen Van beide publicaties is er ook een ingesproken versie op daisy-cd. Je kan de luisterversie aanvragen bij Transkript op tel. 011 23 07 61 of met een e-mail aan publicaties@transkript.be. -------------------------------------------------------------------------------- MET TAEKWONDO NAAR OLYMPISCHE SPELEN Taekwondo is een Koreaanse vechtsport die binnenkort ook deel uitmaakt van het paralympisch programma van de Olympische Spelen. De taekwondo club Nong Jang uit Leuven droomt ervan om met een paralympisch team deel te nemen aan de Olympische Spelen van 2024 in Parijs. Ben jij tussen de 14 en 26 jaar en heb je een fysieke handicap aan één of beide armen? En heb je zin om hiervoor te trainen? Je hoeft geen ervaring te hebben, maar wel motivatie. Iets voor jou? Neem dan contact op met Rudy Pelgrims op telefoon 0475 21 11 81 of via rudy.pelgrims1@gmail.com. Zie ook website www.nongjang.eu. -------------------------------------------------------------------------------- IEDEREEN OP DE FIETS! Samen gaan fietsen, voor mensen met of zonder beperking. Ontdek met de duofiets en rolstoelfiets het prachtige fietsnetwerk Vlaams-Brabant. Het fietsnetwerk brengt je naar de mooiste plekken en bezienswaardigheden. En iedereen kan mee: Toerisme Vlaams-Brabant stippelde vijf extra toegankelijke routes uit die je ook met een aangepaste fiets kan rijden. Dus geknipt voor een fietstuitstap voor mensen met en zonder een beperking. Meer informatie over alle toegankelijke fietsroutes en de verhuurpunten van de aangepaste fietsen in Vlaams-Brabant vind je op www.toerismevlaamsbrabant.be/iedereenopdefiets. -------------------------------------------------------------------------------- GENTLE TEACHING Van 17 tot en met 19 september vindt in Gent de Gentle Teaching International Conference 2019 plaats. Vzw Den Dries is medeorganisator, naast UGent en Hogent. Tijdens de driedaagse conferentie staan heel wat workshops en lezingen op het programma. Alle informatie vind je op www.gti2019.be.