================================================================================ STERK nr. 21 STERKE VERHALEN VAN MENSEN MET EEN HANDICAP Maart 2017 ================================================================================ EDITO - EEN SAMENLEVING VOOR IEDEREEN De Vlaamse Regering heeft haar belofte gehouden en extra middelen uitgetrokken voor mensen met een handicap. Daarmee kon het VAPH dit jaar al aan 266 mensen een persoonsvolgend budget ter beschikking stellen. Zo hebben we sinds de start van de persoonsvolgende financiering over 2016-2017 ruim 500 persoonsvolgende budgetten ter beschikking gesteld aan mensen uit de prioriteitengroep 1, 2 of 3 en aan mensen die zich in een nood- spoed- of een situatie van maatschappelijke noodzaak bevonden. Samengevat zijn dat dus enkele honderden budgetten waarbij de betrokkenen nu bij vergunde en bij niet-vergunde zorgaanbieders op zoek gaan naar de ondersteuning die best bij hen past. Daarnaast worden dezelfde middelen die in 2016 naar de vergunde zorgaanbieders gingen, in 2017 verdeeld over al hun gebruikers. Het biedt iedereen de zekerheid dat de ondersteuning die men kreeg, kan worden verdergezet, nu echter met de mogelijkheid om dat meer op maat te doen. Voor die gebruikers waarvan de ondersteuning via de rechtstreeks toegankelijke hulp verder loopt, financiert het VAPH de betrokken dienst voor de uren die nodig zijn, zodat er ook voor hen garantie is voor de verderzetting van hun ondersteuning. Die continuïteit voor alle gebruikers bewaken we zorgvuldig. Rechtstreeks toegankelijke hulp, een schot in de roos met zo'n 6.000 mensen die er gebruik van maken, breiden we nog gevoelig uit, met een injectie van 11 miljoen euro. Het betekent een verlichting voor vele mantelzorgers, het geeft ademruimte voor wie beperkte ondersteuning nodig heeft. Voor minderjarigen zullen de persoonsvolgende budgetten geleidelijk worden ingevoerd. Dit jaar zal zo al aan de jongvolwassenen geboren in 1994 of vroeger en die nog ondersteund worden in een multifunctioneel centrum een persoonsvolgend budget worden toegekend. Daardoor zullen er dan weer zo'n 400 plaatsen vrijkomen in die multifunctionele centra. Ook in 2018 en 2019 maakt de Vlaamse regering telkens middelen vrij om de oudste jongvolwassenen de overstap van een multifunctioneel centrum of intensieve thuisbegeleiding naar een persoonsvolgend budget te laten maken (zie ook pagina 3). Gewoon als het kan, bijzonder indien nodig Een toegankelijke samenleving blijft mee een sleutel voor het welslagen van de persoonsvolgende financiering. Er zijn gelukkig talrijke projecten die daaraan bijdragen. "Toen Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, Jo Vandeurzen, indertijd zijn Perspectiefplan 2020 voorstelde met de vijf concentrische cirkels, was dat voor ons niets nieuws", aldus directeur Diane Luyts van de Dienst Ambulante Begeleiding Zonhoven, aan het woord in het eerste verhaal over inclusie. "Onze stelling is: ondersteuning is gewoon als het kan, bijzonder als het nodig is. Mensen hebben meer kans op ontwikkeling als we werken rond de hele lijn van de vijf cirkels, het netwerk rond de mensen." Het VAPH hecht veel belang aan een samenleving waar er plaats is voor iedereen. Dat het kan, leest u in het verhaal op pagina 6, waar traditionele zorg en buurtwerking elkaar versterken. Vzw De Vijver in Deurne laat personen met een handicap de vruchten plukken van hun inclusieve werking. Ook inclusieve kinderopvang (pagina 4) is belangrijk voor velen om een goede start in het leven te kunnen maken. De laatste jaren heeft deze soort van opvang een duidelijke opgang gemaakt, met onder andere steun van het VAPH. Helpdesk De persoonsvolgende financiering is een omwenteling, een shift in het denken en doen. Dat er nog vele vragen komen, hoeft daarom niet te verwonderen. Zelf keuzes kunnen maken over de eigen ondersteuning: dat is wennen, dat is een traject waarin iedereen moet groeien. Daarom blijven we alles in het werk stellen om u goed te informeren, persoonlijk waar het kan. In deze startfase zetten we daarom volop in op onze helpdesk, waar u terechtkunt met uw (telefonische) vragen. Onze medewerkers engageren zich graag en volop om u zo snel mogelijk de antwoorden te geven die u zoekt. Maar niet alleen wij informeren u, ook de vier bestandsorganisaties en vele gebruikersorganisaties zetten er mee hun schouders onder om u goed te informeren over alle mogelijkheden die er nu zijn. James Van Casteren, Administrateur-generaal VAPH -------------------------------------------------------------------------------- ZORGCONTINUÏTEIT VOOR MINDERJARIGEN WORDT STAPSGEWIJS INGEVOERD In 2016 ging de persoonsvolgende financiering (PVF) van start. Hoe staat het nu met de zorgcontinuïteit voor minderjarigen die hun ondersteuning als meerderjarige willen verderzetten? Voor minderjarigen die een persoonlijk assistentiebudget toegewezen kregen, is de zorgcontinuïteit al van toepassing. Met andere woorden, de toegekende zorg wordt onmiddellijk bij de overstap naar een persoonsvolgend budget gegarandeerd zodat de ondersteuning bij de overgang van minderjarige naar meerderjarige gewoon verdergezet kan worden. In stappen Voor jongeren die momenteel ondersteund worden in een multifunctioneel centrum en die de aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen hebben, zal de zorgcontinuïteit vanaf 2017 stapsgewijs ingevoerd worden. Afhankelijk van het geboortejaar zal de overstap naar een persoonsvolgend budget kunnen gemaakt worden: * In 2017 voor personen die in 1994 of vroeger geboren werden. * In 2018 voor personen die in 1996 of vroeger geboren werden. * In 2019 voor personen die in 1998 of vroeger geboren werden. Na een overgangsperiode van 3 jaar zal dan in 2020 de zorgcontinuïteit voor alle jongeren die de overstap van minderjarigen- naar meerderjarigenzorg willen maken, gerealiseerd worden. Concreet betekent dit dat het vanaf 2020 voor elke jongere mogelijk wordt om - zodra hij 18 jaar wordt - naar een persoonsvolgend budget voor meerderjarigen over te stappen. Meer informatie kan je vinden op www.vaph.be, op de homepage onder de actuele berichten, scroll door naar het bericht van 30.01. -------------------------------------------------------------------------------- 20 JAAR INCLUSIE - KINDEROPVANG EN BUURTWERKING Sinds 1997 voert het VAPH een inclusief beleid voor personen met een handicap. De redactie van Sterk ging op zoek naar voorbeelden van organisaties die dit ook in de praktijk toepassen. We gingen langs bij kinderopvang De Egeltjes in Sint- Truiden en vzw De Vijver in Deurne. Quote: "Je stempel afgooien is een mooi begin" KINDEROPVANG DE EGELTJES UIT SINT-TRUIDEN "Inclusie is voor ons altijd een uitgangspunt geweest", zegt medewerkster Annelies Wiame, van kinderopvang De Egeltjes uit Sint-Truiden die al lange tijd samenwerkt met de Dienst Ambulante Begeleiding van Zonhoven (DAB). Het verhaal van De Egeltjes begon zo'n zes jaar geleden, toen Jasmien Pulings merkte dat er weinig aanbod was voor kinderen tussen 0 en 6 jaar die extra zorg nodig hadden. Vanuit haar ervaring in de Bijzondere Jeugdzorg en een thuisbegeleidingsdienst voor volwassen mensen met een handicap, werkte ze samen met haar man een concept uit voor een plek waar kinderen overdag terechtkunnen en extra worden gestimuleerd waar nodig. "De nadruk ligt hier op een veilige omgeving, gericht op ontwikkeling, die ook betaalbaar moet zijn", zegt Annelies, die er zelf vier jaar geleden bij kwam. "De zoektocht naar subsidies was immers niet evident. We hebben niet enkel kinderen met een handicap. We spreken heel verschillende doelgroepen aan. Uiteindelijk konden we terecht bij Landelijke Kinderopvang Sint-Truiden." Kinderen met stekeltjes Omdat er in Sint-Truiden net plaats vrijkwam voor onthaalouders, kon De Egeltjes dus van start gaan als kinderopvang met extra aanbod. De jongste jaren is de crèche blijven groeien tot elf voltijdse kinderopvangplaatsen, goed voor zo'n dertig kinderen in januari van dit jaar. "Ons personeel is geschoold als orthopedagoog, pedagoog en maatschappelijk werker", vertelt Annelies. "Oorspronkelijk wilden we meer gericht werken met kinderen met een handicap of ontwikkelingsstoornis, maar door onze ligging in de wijk Sint-Pieters, met veel multiculturele en kansarme gezinnen, bereiken we veel gezinnen waar de thuissituatie heel kwetsbaar is. We spreken zelf van 'kinderen met stekeltjes', omdat een egel snel zijn stekels opzet als hij bedreiging of problemen voelt. Maar hier moeten die stekels niet altijd rechtstaan." Bij De Egeltjes krijgt inclusie dus een nog bredere invulling. "Kinderen die nood hebben aan extra zorg kunnen te maken hebben met een ontwikkelingsachterstand, taalproblemen of een kwetsbare gezinssituatie. Het is mooi om te zien dat kinderen hier leren dat niet iedereen hetzelfde is en dat je er zelfs met heel verschillende achtergronden evengoed bij hoort. Zelfs als je moeilijk stapt, anders praat of soms gek gedrag vertoont. De ouders, waarvan sommigen ook kwetsbaar zijn, proberen we extra te ondersteunen, zodat we hen kracht kunnen geven. We werken actief aan goede relaties, door tijd vrij te maken voor gesprekken en ouders in te zetten als vrijwilliger of beheerder, en bereiken dankzij onze gezinsactiviteiten ook ouders, grootouders, broers en zussen. Werken rond een netwerk Om inclusie echt te laten doordringen in de gehele werking, is er vanuit De Egeltjes een nauwe samenwerking met verschillende organisaties, zoals TAO - voor mensen die leven in armoede - of Dienst Ambulante Begeleiding Zonhoven (DAB). "We werken samen met scholen, thuisbegeleiding, het OCMW, CLB's... Met DAB kwamen we in contact dankzij kindjes die hierheen kwamen en thuisbegeleiding kregen", legt Annelies uit. "Als zij nu gezinnen helpen, verwijzen ze die wel eens naar ons door en andersom. Bovendien geven ze ons vorming rond bepaalde thema's, zowel over algemene als over zeer specifieke, kindgerichte vragen. Daarvoor komen ze hier eerst ter plaatse observeren om dan aanbevelingen te doen rond bijvoorbeeld taalontwikkeling of om tools voor te stellen." Quote: "Kinderen leren hier dat niet iedereen hetzelfde is." DAB Zonhoven biedt vroegbegeleiding aan of hulp aan mensen met een verstandelijke of fysieke handicap of niet-aangeboren hersenletsel en kijkt daarvoor ook naar bestaande netwerken. "Toen minister Vandeurzen Perspectief 2020 met de vijf concentrische cirkels voorstelde, was dat voor ons niet nieuw", zegt directeur Diane Luyts. "We werken altijd in een thuissituatie en het netwerk errond, zoals een gewone kinderopvang. Onze stelling is: ondersteuning is gewoon als het kan, bijzonder als het nodig is. Mensen hebben meer kans op ontwikkeling als we werken rond de hele lijn van de cirkels. Toen de regelgeving begon te spreken over outreachend werken, hadden we al geruime tijd contacten met kribbes, scholen en andere partners." VZW DE VIJVER DEURNE: DE BUURT DRAAGT MEE ZORG Sinds een jaar vinden personen met een handicap een zinvolle dagbesteding én deugddoend sociaal contact in twee buurtcentra van Deurne. De kortfilm De Kracht van Verbinding vertelt hun hartverwarmende en inspirerende verhaal. Het was prachtig om zien op de voorstelling van De Kracht van Verbinding in CC Rix in Deurne: hoe de buurtbewoners, de duimen omhoog, supporterden voor de vier sterren van de kortfilm. Die hoofdrolspelers zijn mensen met een handicap die - dankzij de samenwerking tussen De Vijver, de vzw die hen ondersteunt, en de buurtcentra 't Pleintje en Dinamo - liefdevol zijn opgenomen in het sociale weefsel van het Antwerpse district Deurne. Fred De Smet, een zestiger die al vijf jaar in het woon- en ondersteuningscentrum De Bosuil leeft, wilde graag leren koken. In de keuken van buurtwerk Dinamo heeft hij met het schillen en snijden van groenten een hobby gevonden. Orélie Embrechts, een 28-jarige vrouw met een autismestoornis, werd naar eigen zeggen in Deurne 'gedropt' om alleen te gaan wonen. Ze kende er niemand. Via Dinamo begon ze deel te nemen aan culturele activiteiten en creëerde zo een band met een aantal buurtbewoners. Ze zoekt bewust met regelmaat de drukte van het buurthuis op om beter met omgevingslawaai te leren omgaan. Sandra Wackenier (49) heeft een arbeidshandicap. "Ik kan niet snel werken", zegt ze daar zelf over. Om de verveling tegen te gaan, zocht ze een job als vrijwilliger. In de keuken van 't Pleintje kon ze aan de slag. Kurt Vandycke lijdt aan een autismestoornis. In het dagcentrum waar hij verblijft, vindt hij amper aansluiting met de andere, veelal jonge bewoners. Op zoek naar een oplossing, stelde de orthopedagoog voor om bij 't Pleintje aan te kloppen. Dat is intussen zijn tweede thuis geworden: hij komt er 's middags eten en vindt er het prettige sociale contact waar hij lang naar snakte. Opstapje naar zelfredzaamheid De cliënten van De Vijver dromen van een plek in de samenleving. Het aanbod in de buurtcentra komt aan die wens tegemoet. "Het vinden van een zinvolle tijdsbesteding loopt meestal vrij organisch, maar Kurt had bijvoorbeeld wel een duwtje nodig", vertelt Thijs Van Calster, coördinator bij 't Pleintje. "Het blijft voor hem moeilijk om hier binnen te stappen, maar je merkt beterschap. Hij zal nu al spontaan zwaaien en hallo zeggen als hij arriveert. Je ziet hem langzaam openbloeien." De twee medewerkers van De Vijver die deeltijds als buurtwerker worden ingezet - Sonja Meert in 't Pleintje en Tim Van Onckelen in Dinamo - spelen een cruciale rol als tussenschakel. Zij hebben oog voor de noden die specifiek zijn aan handicaps. Toen 't Pleintje een tijdje geleden een koor voor buurtbewoners startte, nam Sonja Meert mensen met een handicap mee naar een repetitie om te zien welke drempels er voor de cliënten zijn om mee in die activiteit te stappen en hoe die verholpen kunnen worden. Thijs Van Calster: "Met iemand als Sonja in huis krijgen wij een beter inzicht in deze doelgroep. Dit helpt om de mensen met een handicap zich hier nog beter welkom te doen voelen." Tim Van Onckelen ziet zichzelf en zijn collega Sonja als een opstapje. "Bedoeling is dat onze mensen in de ruimere omgeving van de buurt opgenomen worden. Ze mogen niet afhankelijk van ons zijn. We willen hen net zelfredzaam maken. Deze samenwerking met de buurthuizen is geen eindpunt, maar een beginpunt." Veilige omgeving Om de cliënten richting zelfstandigheid te laten evolueren, moeten ze in de buurthuizen een voldoende veilige omgeving treffen. "Eén keer in de maand organiseren we hier samen met vzw Recht-Op (een organisatie voor armoedebestrijding, n.v.d.r.) een Pretloket", vertelt Thijs Van Calster. "Omdat we vinden dat iedereen recht heeft op cultuur, presenteren we dan alle culturele activiteiten waar men tegen lage prijzen naartoe kan. Dat is telkens een heel drukke bedoening. Dat schrikt Kurt wat af. Om die reden gaan we met hem al eens in een aparte ruimte zitten om samen de agenda te overlopen of vragen we hem om wat vroeger te komen, vóór de massa binnenstroomt. We merken evenwel dat Kurt elke keer wat verder durft te gaan en zich tegenwoordig al tussen het volk mengt op de drukke momenten. Het helpt dat de vrijwilligers van het Pretloket meer rekening met hem zijn gaan houden; ze waken er mee over dat het voor hem niet té chaotisch wordt." Tim Van Onckelen haalt ook de situatie van Sandra aan. "Haar werk als vrijwilliger in de keuken van Dinamo geeft haar zelfvertrouwen. Als zij daar in de weer is, heeft zij geen behoefte aan hulp. Dat zij achter de toog staat en mensen bedient, geeft haar het gevoel iets te betekenen. Dat wijst erop dat ze het buurthuis als een veilige omgeving ervaart." Een sfeer van openheid Nicole Clercy, die elke dinsdag en donderdag aanwezig is in 't Pleintje, zegt dat Kurt een venster voor haar is geworden. "We leven in een wereld van diversiteit. Dan heb ik het niet alleen over anderstaligen en mensen met een andere culturele achtergrond, maar ook over mensen met een handicap. Iemand met ADHD of autisme is een mens zoals iedereen. Hij valt niet samen met zijn handicap, maar is zoveel méér." Nicole is een Waalse dame die 40 jaar geleden in Antwerpen verzeilde. Nadat haar echtgenoot was gestorven en de kinderen het huis uit waren gezwermd, vereenzaamde ze helemaal. "Ik kwam nauwelijks buiten. Tot ik toch een keer de moed vond om 't Pleintje binnen te stappen. Dat is mijn redding geweest. Zo ben ik terug onder de mensen gekomen. Ik engageer mij hier als vrijwilliger, geef breiles en vergezel Kurt als hij naar het theater wil. Van mensen helpen, leef ik helemaal op. Vijf jaar geleden heeft men mij hier de hand gereikt en nu ben ik blij dat ik iets voor de mensen terug kan doen." Zoals Nicole aangeeft, hebben de mensen met een handicap hier hun stempel afgegooid. De buurtcentra baden in een sfeer van openheid. De bezoekers, met of zonder handicap, laten elkaar in hun waarde. Ze accepteren dat ieder zijn eigen bagage en verhaal heeft. Tim: "Onze cliënten worden bezoekers, zoals alle andere. Ook al praat Fred niet zo vlot, als je hem observeert tussen al die vrouwen in de keuken, dan zie je eerder een vrijwilliger dan iemand met een handicap." Bekijk de kortfilm "De Kracht van Verbinding" op YouTube of via de Facebookpagina van De Vijver: www.facebook.com/devijvervzw. -------------------------------------------------------------------------------- KINDEROPVANG WERKT NAUWER SAMEN ROND INCLUSIE Zestien Centra voor Inclusieve Kinderopvang (CIK's) bieden inclusieve opvang aan, en ondersteunen andere opvanglocaties en onthaalouders. "In 2014 is men gestart met outreachend werken, al lag het eerste jaar de focus nog sterk op de eigen werking", zegt Sylvia Walravens, stafmedewerker kennisontwikkeling en beleidsondersteuning bij Kind en Gezin. "In 2015 en 2016 zijn de centra echter steeds meer gaan inzetten op outreach, het verbindend werken tussen de verschillende partners die met het kind bezig zijn." De Centra werken nu aan sensibilisering en het uitbouwen van netwerken rond het kind en tussen voorzieningen. "Wanneer een kind speciale zorg nodig heeft, bekijken de inclusiecoaches welk netwerk er al bestaat rond dat kind, de zorg die het krijgt, en zo meer, en hoe men tussen al die partners verbindend kan werken. Zo weet iedereen waar de anderen mee bezig zijn en wordt de expertise beter ingezet." -------------------------------------------------------------------------------- UNIA: VOOR GELIJKE KANSEN, TEGEN DISCRIMINATIE Discriminatie kennen we helaas allemaal, omwille van racisme, geloof, handicap, leeftijd... Als mensen het slachtoffer zijn van discriminatie of zij menen dat hun rechten geschonden worden, op vlak van werk, onderwijs, huisvesting of diensten, dan kunnen ze daarvoor terecht bij Unia, het interfederaal Gelijkekansencentrum. Vragen? Heb je vragen over inclusie of over je rechten? Wil je een concrete situatie bespreken? Dan kan je terecht bij Unia via unia.be of telefonisch op 0800 12 800. -------------------------------------------------------------------------------- VAPH EN INCLUSIE Het VN-verdrag voor mensen met een handicap en het Perspectiefplan 2020 zetten de lijnen uit voor het beleid van het VAPH. Doel is dat mensen met een handicap zelf kunnen bepalen hoe en waar ze hun ondersteuning organiseren. Daarom werd de persoonsvolgende financiering gelanceerd. Voor meerderjarigen met een handicap is dat een feit sinds dit jaar, voor minderjarigen zal dat geleidelijk aan worden ingevoerd. Een ander belangrijk doel is dat mensen met een handicap zoveel mogelijk volwaardig en volgens hun eigen kunnen een plaats krijgen in de samenleving. Om dat te realiseren is inclusie erg belangrijk: hoe meer de dagelijkse diensten rond ons toegankelijk zijn voor iedereen, hoe minder barrières mensen met een handicap moeten overwinnen. Het Perspectiefplan 2020 heeft als doel om die toegankelijkheid in de eerste plaats uit te breiden in het domein van Welzijn en Gezondheid. Zo heeft het VAPH de voorbije jaren samen met Kind en Gezin mee geïnvesteerd in de kinderopvang. Met nu al 16 Centra voor Inclusieve Kinderopvang als resultaat. Inclusie vormt een belangrijke randvoorwaarde voor een maximaal toegankelijke, kwaliteitsvolle zorg en ondersteuning. Daarom heeft het VAPH regelmatig overleg met andere overheden, bijvoorbeeld over aangepaste (sociale) woning- en arbeidszorg, mantelzorg, de vervoersproblematiek van en naar vergunde zorgaanbieders en zo verder. De conclusie: er is al een hele weg afgelegd, maar nog een lange weg te gaan. -------------------------------------------------------------------------------- VRIJE TIJD - BUDDY, SAMEN OP STAP Er samen op uit trekken is zoveel leuker dan alleen. Dat is de insteek van BUDDY, een initiatief van de Katholieke Vereniging Gehandicapten (KVG) die mensen met een handicap en vrijwilligers met elkaar in contact wil brengen. Sterk ging langs bij Wiebe (28) en Seppe (20). Twee twintigers met een grote gemeenschappelijke liefde voor festivals. Quote: "Samen sta je sterker" Wat brengt twee jonge mensen, die elkaar eerst niet kenden, ertoe om toch samen op te trekken? Lukt het om een vertrouwensband op te bouwen? Hoe helpen ze elkaar zonder het plezier uit het oog te verliezen? Bij een gesprek met Wiebe en Seppe is al snel duidelijk dat ze een prima duo zijn dat goed op elkaar ingespeeld is. Seppe: "De ontspannen sfeer en het groepsgevoel dat je op festivals aantreft, trekt ons allebei erg aan. Vorige zomer zijn we samen naar Werchter, Suikerrock en de Strandfuif van Glabbeek geweest. We houden allebei van het muziekgenre electro swing. Werchter was wel een hele uitdaging dit jaar, de modder maakte het ons niet makkelijk." Hoe hebben ze die met een elektrische rolstoel kunnen overwinnen? Wiebe, die al een hele tijd buddy is van Seppe: "Ik heb regelmatig de wielen uit de modder getrokken en ervoor gezorgd dat we een goede plaats achteraan konden bemachtigen, waar er niet te veel mensen stonden. Dat waren de momenten waarop ik me als buddy echt nuttig kon maken. Alleen zou het Seppe niet gelukt zijn om door die modderpoel te geraken. Maar denk nu niet dat ik mijn assistentie zo'n heldendaad vind. Ik ben erg sociaal opgevoed. Mijn (groot) ouders hebben me altijd geleerd dat je iemand die hulp nodig heeft, gewoon helpt. Dat is precies wat ik wil doen, Seppe hulp geven op het moment dat hij dat nodig heeft." Quote: "Seppe: het gezelschap van wiebe is voor mij erg geruststellend." Een band opbouwen Seppe voegt eraan toe dat het gezelschap van Wiebe op een festival voor hem erg geruststellend is. "Weten dat hij ervoor mij is, betekent veel voor me. Hij anticipeert welke hindernissen er zijn en dat geeft een comfortabel gevoel. Zo hoef ik niet de hele tijd te piekeren welk probleem er zich zou kunnen voordoen. Samen voel je je niet alleen sterker, maar ben je ook effectief sterker." Tijdens de week volgt Seppe de opleiding Interactive Multimedia Design aan de hogeschool, Thomas More, in Mechelen. Ook hier is begeleiding cruciaal. Wat Wiebe als buddy tijdens de vrije tijd doet, wordt in de week door zijn persoonlijke assistent gedaan. In beide gevallen zorgt assistentie ervoor dat Seppe kan deelnemen aan het 'gewone' leven. Seppe: "Zowel met mijn persoonlijke assistent als mijn buddy heb ik een sterke band. Dit komt niet alleen doordat het klikt tussen ons, maar ook omdat ik me helemaal niet gegeneerd voel om iets aan hen te vragen. Want je kunt er natuurlijk niet omheen dat ik voor heel wat zaken hulp nodig heb. Ik vind het dan ook heel belangrijk dat ik me niet hoef te excuseren als ik iets aan hen vraag. Dat moet heel spontaan verlopen. Wiebe kent me op dat vlak door en door. Hij weet precies welke plekken in mijn lichaam pijngevoelig zijn en hoe hij daarmee moet omgaan. Ook bij de intiemere zaken zoals naar het toilet gaan, zijn we perfect op elkaar ingespeeld." Wiebe knikt instemmend. "We voelen ons erg comfortabel in elkaars gezelschap. We weten ook goed wat we aan elkaar hebben. Dat soort relatie ontstaat natuurlijk niet zomaar. Zo'n relatie krijg je omdat er met de tijd een wederzijds vertrouwen groeit. Daarom zou ik iedereen die nadenkt om zich als buddy kandidaat te stellen, willen aanraden om er rekening mee te houden dat dit een langetermijnengagement kan zijn." Zelf interesse om buddy te worden of op zoek naar een buddy? Neem een kijkje op de buddy website: www.kvgbuddy.be. -------------------------------------------------------------------------------- VRIJE TIJD - BUDDY - OOK ZIN OM EEN DUO TE VORMEN? Wil je net zoals Wiebe buddy worden of zoek je zoals Seppe iemand om samen mee op pad te gaan? We vatten nog eens kort samen wat buddywerking is en hoe je je kandidaat kunt stellen. Wat? BUDDY brengt mensen dichter bij elkaar. Niet de handicap staat centraal wel het delen van gelijkaardige interesses. Vaak is het startpunt voor een vriendschap tussen mensen die elkaar vanuit hun gemeenschappelijkheid vinden. BUDDY gaat zowel over heel kleine engagementen zoals met iemand een wandeling maken of een terrasje doen als over een mogelijks langetermijnengament zoals in de getuigenis van Wiebe en Seppe. Waarom? Dankzij BUDDY wordt het voor mensen met een handicap makkelijker om aan vrijetijdsactiviteiten deel te nemen. Vandaag zijn er nog te veel drempels. Met een buddy aan je zij, zet je sneller de stap om naar buiten te treden en samen leuke dingen te doen. Hoe? Je registreert je via www.kvgbuddy.be. Hier maak je een profiel aan waarin je aangeeft wat je in je vrije tijd graag doet. Je geeft ook aan of je een buddy zoekt of buddy wilt worden. Via de zoekfunctie vind je jouw geschikte match. -------------------------------------------------------------------------------- HET VAPH OP DE REVA-BEURS Op zoek naar het juiste hulpmiddel? Of naar de gepaste dienstverlening? Op REVA tref je van 20 tot 22 april in Flanders Expo Gent zo'n 160 exposanten aan die je allerlei informatie kunnen bieden zodat je een goed overzicht krijgt over de middelen of diensten die voor personen met een handicap beschikbaar zijn. Deze beurs focust zich niet alleen op hulpmiddelen die in de thuisomgeving handig kunnen zijn. Ook hulpmiddelen die je op reis of tijdens het sporten gebruikt, komen aan bod. Dit jaar vindt de 15de editie van Reva-beurs plaats. De voorbije jaren is deze beurs zich tot een breder publiek gaan richten. Zowel mensen met een kleine als met een ingrijpende handicap kunnen hier interessante informatie inwinnen. Ook voor mantelzorgers is de Reva-beurs een ideale plek om hun kennis over ondersteuningsmiddelen up-to-date te houden. Ook dit jaar is er op deze beurs een VAPH-stand waar je met je vragen terechtkunt. Grote aanraakschermen zullen ter beschikking staan zodat je informatie over hulpmiddelen of jouw VAPH-dossier ter plekke kunt opzoeken. Meer info? www.reva.be -------------------------------------------------------------------------------- JOUW VERHAAL IN STERK? Sterk wil zoveel mogelijk mensen met een handicap zelf aan het woord laten. Wil je zelf eens vertellen over je hobby, je onvergetelijke toegankelijke vakantie of andere ervaringen? Stuur ons tegen ten laatste maandag 1 mei jouw idee in maximaal 10 lijnen. De redactie van Sterk maakt een selectie uit de inzendingen. Wordt jouw voorstel gekozen, dan krijg je een interview met een journalist(e), dat in een van de nummers van Sterk 2017 zal verschijnen. Wij zijn in elk geval al erg benieuwd naar jouw voorstel, dat je kunt sturen naar informatie@vaph.be. -------------------------------------------------------------------------------- UPDATE: DE PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING VOOR MINDERJARIGEN In januari 2017 werd een belangrijke eerste stap gezet in de persoonsvolgende financiering voor minderjarigen met een handicap. Een eerste groep minderjarigen ontving een basisondersteuningsbudget(BOB) van 300 euro. Dat bedrag kan ingezet worden ter ondersteuning van de minderjarige en z'n gezin. Concreet betekent dit: het vergoeden van poetshulp, speciaal vervoer, vrijwilligerswerk ... In september 2017 zal een tweede groep jongvolwassenen een basisondersteuningsbudget toegekend krijgen. Welke volgende stappen zullen er in 2017 nog gezet worden? De werkgroep zal zich focussen op de uitrol van de persoonsvolgende financiering voor minderjarigen die gebruikmaken van niet-rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp. In de intersectorale werkgroep zijn verschillende spelers uit het jeugdhulplandschap vertegenwoordigd. Mensen uit de sector jongerenwelzijn, onderwijs, kind en gezin, zorgaanbieders, verwijzers, gebruikers... werken samen met het VAPH aan een plan waarmee de principes van de persoonsvolgende financiering ook voor jongeren in de praktijk omgezet worden. Hun doelstelling bestaat erin om de persoonsvolgende financiering ook voor kinderen en jongeren te realiseren tijdens deze regeerperiode. Zo krijgen kinderen met een handicap en hun ouders de mogelijkheid om de regie van hun ondersteuning zo veel mogelijk in eigen handen te nemen. -------------------------------------------------------------------------------- ERFGOEDDAG IN HET KASTEEL VAN GAASBEEK Een tentoonstelling die aandacht heeft voor de blinde of slechtziende bezoeker? Dat is de expo Kairos Castle die nog tot 18 juni loopt in het Kasteel van Gaasbeek. Op Erfgoeddag, zondag 23 april, en later kan je gebruikmaken van TwinVision- kaarten. Dit zijn plattegrondkaarten van het kasteel die dankzij hun contrastrijke reliëf-tekeningen met grote letters en braille, slechtziende bezoekers helpen zich te oriënteren in het kasteel, de binnentuin en het park. Naast deze kaarten wordt er ook een audiotour voorzien die de tentoongestelde werken op een gedetailleerde manier beschrijft. Het thema van Kairos Castle? Kairos is de god van 'het geschikte ogenblik'. De god die voor onverwachte inzichten zorgt en nieuwe kansen biedt. Met een team kunstenaars gaat curator Joke Hermsen in het kasteel op zoek naar sporen van Kairos. Creaties die uit woorden, beelden, klanken en kleuren bestaan, tonen je welke verrijking de verstilde tijd met zich meebrengt. Meer informatie kan je vinden op www.kasteelvangaasbeek.be. -------------------------------------------------------------------------------- AL RUIM 500 NIEUWE PERSOONSVOLGENDE BUDGETTEN TER BESCHIKKING GESTELD Dit kon mee dankzij een gevoelige budgettaire injectie door de Vlaamse Regering van 117,5 miljoen euro. De hoofdmoot daarvan wordt ingezet om nieuwe budgetten ter beschikking te stellen: zo kunnen sinds de invoering van de persoonsvolgende financiering vandaag al 522 meerderjarigen met een handicap voor het eerst beschikken over hun eigen budget om er hun ondersteuning mee te organiseren. Samen met de ruim 27.000 die al vroeger gebruik maakten van VAPH-ondersteuning vormen ze een belangrijke doelgroep voor de sociaal ondernemers die de (vergunde) zorgaanbieders vanaf nu zijn. Voor de rechtstreeks toegankelijke gespecialiseerde hulp komt er 11 miljoen euro extra. Meerder- en minderjarigen met een beperkte nood aan ondersteuning kunnen zo gespecialiseerde begeleiding, dagopvang of verblijf krijgen. Die rechtstreeks toegankelijke hulp is er trouwens voor iedereen, zelfs bij een vermoeden van handicap. Het budget voor financiële tussenkomsten bij de aanschaf van hulpmiddelen, en meer bepaald voor woningaanpassingen, wordt opgetrokken met 2,4 miljoen euro. Zo'n 3.400 meerderjarigen die al over een persoonsvolgend budget beschikken, hebben een vraag naar een verhoging van dat budget gesteld. Van de 9.500 overigen die al langer een vraag naar een persoonsvolgend budget hadden gesteld, ontvangen er sinds medio vorig jaar 6.200 een basisondersteunings budget via de Vlaamse Sociale Bescherming, in afwachting van hun persoonsvolgend budget. Het gaat om 300 euro per maand ofwel 3.600 euro per jaar. Dat bedrag kan vrij besteed worden aan bv. vervoer, diensten, oppas... en ook aan rechtstreeks toegankelijke hulp. -------------------------------------------------------------------------------- AAN HET ROER VAN JE EIGEN ONDERSTEUNINGSPLAN Sinds vorig jaar kan je via een nieuwe aanvraagprocedure - het ondersteuningsplan - een persoonsvolgend budget aanvragen. Zo kan je tot de juiste ondersteuning komen. We zetten nog even op een rijtje waarop je best let bij het aanvragen van een persoonsvolgend budget. Ook leggen we uit hoe we je ondersteuningsplan beoordelen en bundelen we enkele veelgestelde vragen over de persoonsvolgende financiering. 1. JE VRAAG VERHELDEREN Wanneer je ondersteuning nodig hebt, is het belangrijk om de ondersteuning te vinden die het best bij jou past. En dat begint met het stellen van de juiste vragen. Om te weten welke ondersteuning voor jou het meest geschikt is, kun je jouw concrete situatie in kaart brengen met een vraagverhelderingsproces. Dat doet precies wat het zegt: het helpt je jouw noden en wensen scherp te stellen en te verhelderen. Waarom je vraag verhelderen? Het proces van vraagverheldering is erg belangrijk, omdat de zorg die je zult krijgen niet langer uitgaat van de zorgaanbieders, maar wel van de noden en behoeften waar jij mee zit. Jouw vragen bepalen dus welke zorg je krijgt en hoe je die organiseert. Vraagverheldering levert een overzicht op van wat je wenst, wat je allemaal zelf kunt, welke ondersteuning je al hebt en welke ondersteuning er ontbreekt. Op basis daarvan kan je dan op zoek gaan naar de ondersteuning die het meest geschikt is voor jouw situatie. Quote: "Jouw vragen zijn belangrijk om de juiste ondersteuning te krijgen." Mogelijke vragen: * Welke activiteiten wil je uitvoeren? Op vlak van wonen, werken, dagbesteding, vrije tijd, vorming, mobiliteit, sociale contacten, emotioneel welbevinden, therapieën enzovoort. * Bij welke van die activiteiten ondervind je problemen? Welke problemen zijn dat? Jouw vragen zijn bepalend Vanuit deze vragen kan dan een ondersteuningsplan of een ondersteuningsplan persoonsvolgend budget worden opgemaakt. Dat plan zet alle mogelijkheden van jou en je omgeving op een rijtje. Het kan de basis vormen om een persoonsvolgend budget aan te vragen bij het VAPH, voor de organisatie en financiering van jouw ondersteuning. Zowel het proces van vraagverheldering als het ondersteuningsplan kan je zelf doorlopen en opstellen. Soms is het ook handiger om dit samen te doen met iemand die je goed kent, een beroep te doen op diensten of organisaties (zoals de diensten ondersteuningsplan, de diensten maatschappelijk werk van je ziekenfonds of gebruikersorganisaties) of gebruik te maken van een werkinstrument zoals www.mijnondersteuningsplan.nl. Waar je zeker op moet letten Om de aanvraag van het persoonsvolgend budget vlot te laten verlopen, let je best op volgende zaken: * Vul het ondersteuningsplan persoonsvolgend budget altijd volledig in. Het VAPH onderzoekt het ondersteuningsplan pas als het volledig ingevuld is. * Geef uitleg waar er om uitleg wordt gevraagd, ook bij 'ja/nee'-vragen. Verwijs daarbij niet naar antwoorden die je al gegeven hebt bij andere vragen. * Lees voor je eraan begint de handleiding ondersteuningsplan persoonsvolgend budget voor meer uitleg over een correcte 'zorg- en ondersteuningsvraag'. Je vindt de handleiding op www.vaph.be en kunt een papieren versie opvragen bij de provinciale kantoren van het VAPH. * Vertaal je zorg- en ondersteuningsvraag correct naar de gewenste ondersteuningsfuncties en -frequenties (dagelijks, wekelijks...). * Belangrijk bij een meervraag: neem in het 'ondersteuningsplan persoonsvolgend budget' altijd je totale zorg- en ondersteuningsvraag op. Als je dus al een persoonsvolgend budget krijgt van het VAPH, dan moet je ook de zorg en ondersteuning die je met dat budget betaalt, als vraag terug opnemen in het plan. Als je enkel je meervraag opneemt, zou je anders in een lagere budgetcategorie kunnen terechtkomen. * Geef concrete antwoorden bij de vragen over het proces van vraagverheldering. Zo kan het VAPH nagaan of je dat proces goed en op de juiste manier doorliep. 2. HOE BEOORDEELT HET VAPH JOUW 'ONDERSTEUNINGSPLAN PERSOONSVOLGEND BUDGET'? Stap 1 Eerst kijken we naar de volledigheid van de zorg- en ondersteuningsvraag. Zijn alle vragen ingevuld? Wat is de concrete zorgen ondersteuningsvraag? Zijn de combinaties van de verschillende ondersteuningsfuncties mogelijk? En worden de maximale ondersteuningsfrequenties niet overschreden? Indien hier een probleem opduikt, zal het VAPH vragen om je ondersteuningsplan aan te vullen of aan te passen. Een vormelijke controle dus: de inhoud bepaal je zelf. Stap 2 Daarna worden je antwoorden in het deel 'uw proces van vraagverheldering' bekeken. Het VAPH gaat na of er rekening werd gehouden met jouw wensen, bezorgdheden, sterktes, mogelijkheden en of je betrokken werd bij de vraagverheldering. Het ondersteuningsplan wordt goedgekeurd op voorwaarde dat alle vragen in dit deel volledig beantwoord zijn én dat in de antwoorden voorbeelden staan uit je eigen situatie. Is dit niet het geval, dan vragen we je jouw ondersteuningsplan aan te vullen. Indien een aanvulling nodig is, dan moet je het plan binnen de aangegeven termijn opnieuw indienen bij het VAPH. Stuur je de nieuwe versie te laat in, dan verschuift de aanvraagdatum zodat je mogelijk langer moet wachten op je persoonsvolgend budget. Blijken de aanpassingen opnieuw onvoldoende, dan is dat een 'manifeste fout' en dan moet je een dienst ondersteuningsplan (DOP) inschakelen. Als je dat tijdig doet, dan blijft je aanvraagdatum behouden. Doe je liever geen beroep op een dienst ondersteuningsplan, dan kan je een nieuw 'ondersteuningsplan persoonsvolgend budget' indienen. Maar dan krijg je wel een nieuwe aanvraagdatum, op voorwaarde dat het nieuwe plan wordt goedgekeurd. Meer informatie Online vind je meer informatie en een filmpje over de besteding van het persoonsvolgend budget. Op www.vaph.be kan je ook een brochure downloaden, of je kunt een luisterversie aanvragen bij Transkript, 011 23 07 61. 3. DE MEEST VEELGESTELDE VRAGEN OVER PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING Bij de Infolijn (02 225 85 97) helpen onze medewerkers je verder met je vragen. De meest veelgestelde vragen gaan over: * Het basisondersteuningsbudget. * Hoe een persoonsvolgend budget aanvragen. * De zorgcontinuïteit voor minderjarigen (zie ook pg. 3 in dit nummer). * De aanvraagprocedure en verblijfsvoorwaarden voor vluchtelingen. * Besteding en/of het budget volstaat dat iemand gekregen heeft om de ondersteuning voort te zetten. In vorige nummers en ook in deze Sterk hebben we aan enkele van deze vragen al aandacht besteed. In dit nummer gaan we even in op de vragen over besteding en op de vragen van wie de overstap al heeft gemaakt. 1. Hoe organiseer ik mijn zorg, ondersteuning en budget? De eerste stap wanneer je jouw persoonsvolgend budget krijgt, is om overeenkomsten af te sluiten met de personen en organisaties die jou ondersteuning zullen bieden. Denk aan een thuishulp om je te helpen bij je huishouden, een individuele begeleider om je bijvoorbeeld te begeleiden bij een daguitstap, een vervoersbedrijf om jouw vervoer te betalen, een door het VAPH vergunde zorgaanbieder voor bijvoorbeeld een zinvolle dagbesteding... Dat kan je zelf doen, of met de hulp van een bijstandsorganisatie. Er zijn vier bijstandsorganisaties vergund en gesubsidieerd door het VAPH die jou helpen bij de opstart en het beheer van jouw persoonsvolgend budget en de organisatie van jouw ondersteuning. Een bijstandsorganisatie kan je helpen met het kiezen van de juiste ondersteuning, het afsluiten van contracten, onderhandelingen met zorgaanbieders, het gebruiken van je budget zonder alle administratie zelf op te volgen, het opnemen van de rol van 'werkgever' en het overleg met jouw zorgaanbieder, en hoe je verantwoording geeft aan het VAPH. Een door het VAPH vergunde zorgaanbieder kan je zowel met vouchers als cash betalen. Andere personen en organisaties die jou ondersteunen, kan je enkel met cash betalen. 2. Vele vragen komen ook voort uit ongerustheid: zal mijn budget toereikend zijn om dezelfde zorg te krijgen als voorheen? Bij de overstap naar het systeem van persoonsvolgende financiering krijgen de mensen die nu al ondersteuning krijgen, de garantie dat ze vanaf 2017 die ondersteuning probleemloos kunnen voortzetten. De zorgaanbieder (dienst of voorziening) die jou nu ondersteuning biedt, zal je dezelfde ondersteuning kunnen bieden als vroeger. Daarvoor werd het exacte bedrag dat je zorgaanbieder tot eind 2018 ontving nu verdeeld over alle gebruikers van die zorgaanbieder. De hoogte van het bedrag is bepaald op basis van een inschatting door de zorgaanbieder van de ondersteuning die elke gebruiker kreeg. Continuiteit van de zorg is dus verzekerd. Wil je je ondersteuning veranderen, dan kan dat natuurlijk ook. Daarover zal je dan moeten onderhandelen over een nieuwe overeenkomst. Dit is ook zo wanneer je een deel van je budget vrij zou willen besteden. De overeenkomsten die je vroeger hebt afgesloten met de voorziening zullen nog aangepast worden aan de regels van persoonsvolgende financiering, maar aan de ondersteuning hoeft niets te wijzigen tenzij je dat zelf wenst en overeenkomt met jouw zorgaanbieder(s). 3. Is mijn budget een inkomen? Zal ik mijn integratietegemoetkoming hierdoor verliezen? Het persoonsvolgend budget is bedoeld om zorg en ondersteuning mee in te kopen. Het is geen inkomen. je verliest de integratietegemoetkoming dus niet. 4. Wat als ik meer zorg nodig heb? Als je meer ondersteuning wenst, dan kan je met jouw zorgaanbieder bekijken of dat binnen de grenzen van je huidige budget mogelijk is. Als jouw huidige budget niet volstaat om de nodige ondersteuning te organiseren, dan kan je de aanvraagprocedure voor een persoonsvolgend budget doorlopen. 5. Hoeveel tijd heb ik om met mijn budget te starten? Let op: je hebt 4 maanden de tijd om je budget te starten. Doe je dat niet, dan verlies je je budget. Ervaar je problemen, signaleer dat dan tijdig aan het VAPH. Meer informatie Meer veelgestelde vragen en antwoorden vind je op www.vaph.be. -------------------------------------------------------------------------------- LEZERSVERHAAL - PASSIE VOOR POLITIEWERK Dominique Dewulf combineert in zijn stripverhalen zijn creativiteit met zijn passie voor politiewerk. Hij stuurde enthousiast zijn verhaal in naar informatie@vaph.be en werkt momenteel aan een drieluik in stripvorm. Quote: "Het was tijd voor een eigen scenario." Erik Van Looy en Jan Verheyen zagen al dat het goed was. Zij gaven eerder hun goedkeuring aan Dominique Dewulf (38) om hun respectievelijke films De Zaak Alzheimer en Buitenspel 'verstript' te publiceren. Onder begeleiding van kunstwerkplaats De Zandberg werkt Dewulf momenteel aan een zelf geschreven, drieledig politieverhaal. In de hoofdrol: rechercheur Dominique Dewulf. De stad Kortrijk wordt opgeschrikt door een moord op een antiekhandelaar. Meteen doet de zaak denken aan een onopgeloste moord tien jaar eerder. Gaat het om dezelfde daders? En waarom werd de antiekhandelaar vermoord? Rechercheur Dominique Dewulf gaat tot op het bot om deze zaak op te helderen. Het scenario komt van striptekenaar Dominique die met deze moordzaak zijn eerste originele werk, een driedelige reeks rond moord, roof en wraak, inluidt. Zijn vroegere werk baseerde Dominique op bestaande series en films en waargebeurde verhalen. Zoals het driedelige Tsunami 12-12 waarmee hij enkele jaren geleden de Tieltse Mivalti- prijs in de wacht sleepte. "Nadat ik een aantal bestaande series en films gebruikte als basis, leek het me tijd voor een eigen scenario. Een politiereeks, omdat ik verzot ben op politiewerk. Had ik geen verstandelijke handicap, dan was ik nu politieagent, dat weet ik wel zeker. Dankzij de strip waaraan ik nu werk, voel ik me alsnog politieagent." Werken met beelden Een driedelige reeks brengt natuurlijk heel wat werk met zich mee zodat de lezer pas rond 2020 effectief zal weten wat er daar in Kortrijk allemaal aan de gang is. Voor het zover is, werkt de tekenaar in het kunstatelier De Zandberg volop aan deze reeks. "Ik heb er een eigen werkruimte, beschik over een lichtbak voor de verwerking van bestaande beelden en gebruik photoshop voor de digitalisering ervan. Samen met mijn begeleider Ruben Laflere, graficus van opleiding, verwerk ik vervolgens alles tot een beeldverhaal." "We ondersteunen Dominique maximaal, net zoals elke kunstzinnige persoon met een handicap die hier toekomt", pikt Ruben in. "Bij Dominique houdt dat voornamelijk de minder evidente, meer technische zaken in die komen kijken bij het uitgeversvak. Het tekenen, zijn website, promotie via sociale media, dat doet hij allemaal zelf. Wel stellen we zijn werk beschikbaar in onze Artotheek, waar alle werken van onze kunstenaars te vinden zijn." Dominique kan je volgen via zijn facebookpagina waarop hij nu en dan zelfs een zelfgemaakte cartoon post. "Een beetje vuilbekkend, genre Jeroom, soms net over de top", lacht Dominique, "maar puur als entertainment en zeker nooit kwaad bedoeld." * dominique-dewulf.webnode.be * facebook.com/striptekenaardominiquedewulf * facebook.com/kunstwerkplaats -------------------------------------------------------------------------------- MEDIAWIJS - TABLET EN APPS Het onlineplatform Bijzonder Digitaal en de uitleenbare iPad - twee initiatieven van Kenniscentrum Mediawijs in samenwerking met UC Limburg-Leuven - bieden ouders en voorzieningen meer inzicht in de mogelijkheden van tablet en apps. Tablets liggen al in vele huiskamers, maar te weinig mensen staan erbij stil dat het een goed hulpmiddel zou kunnen zijn voor hun kind met een handicap. "Er is zoveel méér mee te doen dan enkel educatieve games spelen", zegt Ciska Schrooten, logopediste en auticoördinator. "Ik ben betrokken bij de werking van autismeklassen en merk dat de kleuters daar al heel vlot met een tablet overweg kunnen en er visuele ondersteuning in vinden. Op scholen, maar ook in 't Prieeltje, een dagcentrum voor kinderen met een zware handicap, zie ik logopedisten heel frequent tablets inzetten. Zowel voor de vrijetijdsinvulling als voor de communicatie kunnen ze een meerwaarde betekenen." Tablets zijn lichte en zeer hanteerbare toestellen. Ze zijn ook heel intuïtief en toegankelijk in gebruik; je hebt er geen al te fijne motoriek voor nodig. "Ze zijn bovendien makkelijk aan te passen", weet Ciska Schrooten. "Je kunt er een speciale arm op monteren en de instellingen veranderen wanneer het kind problemen heeft met het zicht, het gehoor of het bewegen van de handen. Als je bijvoorbeeld de tablet boven het kind laat zweven, moet het enkel nog het scherm aantikken. Met de aanpasbare arm gebruiken ze het toestel ook bij kinesitherapie; het dient dan als afleiding bij fysieke inspanningen." Geen babysit Ciska Schrooten werkte vanuit de UC Limburg-Leuven (UCLL), waar ze gastdocente is, met het kenniscentrum Mediawijs samen aan een nieuw initiatief dat een uitleenbare iPad ter beschikking stelt van geïnteresseerde voorzieningen of particulieren. Ze stelde daarbij een handleiding samen van een aantal gratis of goedkope apps die op de iPad staan en waar niet-ingewijden snel en makkelijk mee aan de slag kunnen. De apps zijn ook bruikbaar bij en door personen met een meervoudige handicap. "Ik merk dat er in de sector een beetje drempelvrees bestaat om tablets en apps aan te kopen", legt ze uit. "Nu geven we mensen de kans om eerst uit te testen op welke manier zo'n iPad interessant voor hen kan zijn. Binnenkort zullen studenten van de UCLL langs voorzieningen gaan om samen te bekijken hoe ze tablets en apps kunnen toepassen." Davy Nijs, teamleider van de expertisecel Empowering People van de UCLL, is al even sterk overtuigd van het positieve effect dat tablets kunnen hebben op kinderen met een handicap. Samen met zijn collega Tom Vandries geeft hij avondlezingen over het veilige gebruik van internet en apps voor ouders, opvoeders en leerkrachten, en dit op vraag van de vzw Gezin en Handicap. In die uiteenzetting heeft hij onder meer aandacht voor het sociale aspect van het internet (personen met een handicap gaan graag online om contact te zoeken met de buitenwereld) en voor de cognitieve winst die apps kunnen opleveren. "Onderzoek bevestigt bijvoorbeeld dat het tabletgebruik de taalontwikkeling stimuleert", vertelt Davy Nijs. "Als je een tablet niet beschouwd als een soort babysit, maar de spelletjes en apps heel gericht selecteert, gaat je kind er verstandelijk op vooruit." Quote: "Onderzoek bevestigt dat het tabletgebruik de taalontwikkeling stimuleert" Zelfvertrouwen omhoog Mediawijs en de UCLL ontwikkelden samen ook Bijzonder Digitaal, een onlineplatform waar ouders van kinderen met een handicap heel praktische tips kunnen vinden. Je leest er welke tablet de beste mogelijkheden voor jouw kind biedt, wat de nadelen en voordelen zijn van het mediagebruik voor kinderen met een lichte verstandelijke handicap én je vindt er lijstjes van apps die bijvoorbeeld de communicatie ondersteunen of kinderen met dyslexie kunnen helpen. Dat ouders meer inzicht krijgen in het hoe en waarom van apps is een goede zaak. Volgens Davy Nijs bevorderen apps immers de inclusie. "Kinderen met een verstandelijke of lichamelijke handicap willen graag erbij horen en apps zijn daar een uitgelezen instrument voor", stelt hij. "Neem nu Viamigo. Dankzij dit platform (www.viamigo.be) kunnen personen met een handicap nu ook zonder begeleiding op pad. Een coach houdt vanop een afstand een oogje in het zeil en volgt hen in real time. Indien nodig, kan zowel via de Viamigo-website als via de smartphone ondersteuning geboden worden. Omdat de kinderen op die manier in hun eentje op stap kunnen, vergroot zo'n app hun zelfvertrouwen en zelfstandigheid." Dagplanning maken Je hebt apps die de taal visualiseren en zodoende niet-talige kinderen helpen om woorden te vinden, te begrijpen en zichzelf uit te drukken: Soundingboard, Go Talk Now, TippyTalk... Je hebt er ook die de actie-reactie trainen: Fun Fireworks, Broom-Broom, Color Drops... Ciska Schrooten noemt Shadow Puppet een heel handige app waarmee je kinderen met autisme kunt voorbereiden op een toekomstige situatie. "Het vraagt slechts enkele minuten werk: je zet er foto's op van de omgeving waar het kind in zal terecht komen en spreekt wat uitleg in over wat er zal gebeuren", legt ze uit. "Tot hiertoe moesten wij het redden met knip-en-plakwerk in een PowerPoint- of Worddocument. Dat is véél omslachtiger en spreekt de kinderen ook minder aan dan zo'n schermpje." Steeds meer gegeerd zijn ook de apps die kinderen helpen bij de dagplanning, zoals AutiPlan. In Book Creator kunnen leerlingen met een zeker ontwikkelingsniveau zelfs eigenhandig hun dagprogramma invullen. Ciska Schrooten heeft zelf goede ervaringen met de Planner Widget van BookWidgets. "Tot voor kort zaten wij in de autiklassen nog met het oude, tijdopslorpende systeem van plaatjes die met velcro werden opgehangen. Omdat elk kind om een individuele dagplanning vraagt, zaten we daar geregeld mee in de knoei. De Planner Widget gebruiken we momenteel in twee klassen. Die maakt het zoveel eenvoudiger om in een dagplanning te schuiven. Er activiteiten uithalen of aan toevoegen gaat nu veel sneller en eenvoudiger." Meer informatie Website Bijzonder Digitaal: www.medianest.be/thema/ bijzonder-digitaal De iPad is uit lenen via de MITW-bibliotheek, Agoralaan B, bus 6, 3590 Diepenbeek (afspreken met rachelle.briers@ucll.be) Het iBook (de handleiding) is te downloaden via itunes.apple.com/be/book/ apps-bij-lage-mentaleontwikkelingsleeftijd/id1201352948?mt=11 -------------------------------------------------------------------------------- TOEGANKELIJK OP VAKANTIE Al vakantieplannen voor de boeg? Of zin om tijdens de lente een verlengd weekendje in te plannen? Pieter Ghijsels van Inclusief Toerisme (Toerisme Vlaanderen) helpt je op weg met inspiratie voor een toegankelijke vakantie in Vlaanderen. 1. Onze erfgoedsteden Pieter: "Uitstappen naar Gent, Mechelen, Leuven en Antwerpen zitten in de lift. Vroeger zette men minder makkelijk de stap om een stad te bezoeken, maar vorig jaar gaf de Stad Brugge een brochure uit waarmee ze de beleving van hun erfgoedstad zo aangenaam en toegankelijk mogelijk willen maken. Ook onze andere cultuursteden gaan mee in die trend en zijn allerlei initiatieven aan het nemen. Uiteraard zijn we er ons bij Toerisme Vlaanderen van bewust dat er zich tijdens zo'n citytrip knelpunten kunnen voordoen. Maar met heldere informatie hoeft dit geen onoverkomelijk probleem te zijn." 2. De toppers Naast de cultuursteden blijven de Vlaamse kust en de Westhoek de meest gegeerde bestemmingen. De voorbije jaren zijn er heel wat inspanningen geleverd om deze bestemmingen zo toegankelijk mogelijk te maken. 'Zon, zee ... zorgeloos' is een initiatief van Inter en de provincie West-Vlaanderen dat van zes stranden voorbeeldplekken maakt. Op de stranden van Nieuwpoort, Middelkerke, Oostende, Bredene, De Haan en Zeebrugge vind je tijdens de zomervakantie niet alleen strandrolstoelen, verharde paden, toegankelijke toiletten en omkleedruimtes. Er zijn ook persoonlijke assistenten die je aanspreken om je te helpen. 3. Bezoek een beschermd gebouw Beschermde gebouwen lijken vaak het moeilijkst te rijmen met toegankelijkheid. Toch zie je nu alsmaar meer goede voorbeelden van slimme aanpassingen die deze plaatsen bereikbaar maken voor iedereen. Ga maar eens kijken op de Erfgoeddag op 23 april, of bezoek in september de Open Monumentendag. Enkele tips die je uitstapje of vakantie vlotter kunnen laten verlopen: * Wees voorbereid. * Breng de mogelijke hinderpalen op voorhand in kaart. * Informeer je hoe je deze hindernissen kunt overwinnen. Vergeet niet praktisch te denken. * Aanvaard de hulp die je aangeboden wordt. * Hou zoveel mogelijk rekening met de kennis van de lokale mensen. * Behoud je positieve ingesteldheid. Ze werkt aanstekelijk. Op zoek naar een toegankelijk vakantieverblijf? Raadpleeg de gratis brochure 'Toegankelijke vakantieverblijven in Vlaanderen en Brussel' van Toerisme Vlaanderen via www.visitflanders.com/nl/toegankelijkheid/brochures/ Meer info over toegankelijk reizen in Vlaanderen? www.visitflanders.com/toegankelijkheid www.facebook.com/toegankelijkreizen 02 504 03 40 toegankelijk@toerismevlaanderen.be Ook de suggesties van Access Day kunnen inspiratie bieden: www.visitflanders.com/toegankelijkheid -------------------------------------------------------------------------------- WAT KAN EEN BIJSTANDSORGANISATIE VOOR JOU BETEKENEN? Kreeg je een persoonsvolgend budget toegekend waarmee je jouw ondersteuning en zorg kunt organiseren? Ben je niet helemaal zeker waarvoor je dit budget allemaal kunt gebruiken? Wil je weten of je dit best inzet als een cashbudget, een voucher of een combinatie van beide? Voel je je niet helemaal klaar om dit verder alleen aan te pakken? Dan kan je contact opnemen met een bijstandsorganisatie. Zij beschikken over de informatie en contacten die jou verder kunnen helpen. Recent bracht het VAPH een nieuwe folder uit die toelichting geeft over de rol van de bijstandsorganisaties. Deze folder benadrukt dat je bij een bijstandsorganisatie aan het juiste adres bent om wegwijs te raken binnen de mogelijkheden van je persoonsvolgend budget. Of je nu een laagdrempelige of eerder een intensieve bijstand op maat wenst, de bijstandsorganisaties zijn er om je verder op weg te helpen. Het VAPH vergunt en subsidieert vier bijstandsorganisaties: absoluut vzw, alin vzw, Onafhankelijk Leven vzw en ZOOM vzw. Meer info over deze organisaties vind je in de folder die je kunt downloaden op www.vaph.be. Deze folder is ook in gesproken vorm verkrijgbaar bij Transkript. www.vaph.be/vlafo/view/nl/11304306-Bijstandsorganisaties.html -------------------------------------------------------------------------------- TIJDSCHRIFT OVER TECHNOLOGIE EN TOEGANKELIJKHEID Wist je dat het VAPH meewerkt aan het magazine 'Infovisie MagaZIEN'? Dit driemaandelijks tijdschrift brengt allerlei informatie over technische hulpmiddelen voor blinden, slechtzienden en mensen met een leesbeperking. Het blad Infovisie MagaZIEN houdt je op de hoogte van wat er reilt en zeilt binnen de wereld van 'technologie en toegankelijkheid'. Zo verneem je in het nummer van maart meer over een toegankelijke app die je als tv-gids kunt gebruiken. Je krijgt ook een aantal handige tips die je vertellen waarop je vooral moet letten bij het aankopen van een computer. Het tijdschrift is verkrijgbaar in gedrukte vorm. Hiervoor wordt er met een zwartdruk met een vrij groot lettertype gewerkt. Er is ook de gesproken vorm die je via een daisy-cd of via onlinestreaming (anderslezen.be) kunt beluisteren. Daarnaast is er het elektronische formaat dat via www.infovisie.be beschikbaar is. Een abonnement op de elektronische versie van Infovisie MagaZIEN is gratis. Om de 3 maanden krijg je het magazine per e-mail toegestuurd. Een jaarlijks abonnement op de zwartdrukversie of daisy-cd kost 25 euro binnen België (buiten België 30 euro). Ben je geïnteresseerd en wil je een proefnummer of een abonnement aanvragen? Stuur een e-mail naar koc@vaph.be.