Alle veelgestelde vragen

Het VAPH is niet de enige instantie die attesten geeft aan personen met een handicap. Er worden ook nog attesten uitgegeven door andere instanties. U vindt meer informatie via Tegemoetkomingen, fiscale, sociale maatregelen en dienstverlening van andere instanties.

Als u recht hebt op een gratis abonnement van De Lijn, dan krijgt u dat automatisch per post thuis bezorgd. U kunt dan gratis gebruik maken van de bussen en trams van De Lijn. U moet daarvoor voldoen aan een van volgende voorwaarden:

• U bent erkend als persoon met een handicap door het VAPH. Het is niet mogelijk om enkel een aanvraag in te dienen om een gratis abonnement te krijgen. Wie een aanvraag voor ondersteuning indient bij het VAPH, moet ook een specifieke nood hebben aan ondersteuning die het VAPH biedt;
• U ontvangt een integratie- of inkomensvervangende tegemoetkoming (enkel voor +18-jarigen) van de Federale Overheidsdienst (FOD) Sociale Zekerheid. Meer informatie over die tegemoetkoming vindt u op de website van de FOD(opent nieuw venster);
• U bent geregistreerd als persoon met een arbeidshandicap geregistreerd bij de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB) (enkel voor +18-jarigen). U vindt meer informatie op de website van de VDAB(opent nieuw venster);
• U ontvangt een zorgbudget voor ouderen met een zorgnood van uw zorgkas (vroeger de tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) genoemd). U vindt meer informatie op de website van de Vlaamse sociale bescherming(opent nieuw venster);
• U hebt een goedgekeurd en geldig indicatiestellingsverslag van de intersectorale toegangspoort, met een goedkeuring voor een of meerdere typemodules voor personen met een handicap (hulpmiddelen, zorg of persoonlijke-assistentiebudget) (enkel voor minderjarigen (+ 6 jaar)).

Het VAPH heeft enkel een samenwerkingsakkoord met De Lijn en niet met de NMBS. Wij verwijzen u naar de website van de NMBS (reizigers met beperkte mobiliteit)(opent nieuw venster) waar u meer informatie vindt over gratis of met korting reizen met de trein.

Er bestaan een aantal maatregelen waarop u als werkgever een beroep kunt doen. U vindt meer informatie op de website van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding (VDAB)(opent nieuw venster).

Informeer naar de mogelijkheid om een integratietegemoetkoming (IT) te ontvangen. Raadpleeg de website van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid (IT)(opent nieuw venster).

Via mijnvaph.be kunt u of uw wettelijk vertegenwoordiger uw persoonlijk dossier bij het VAPH online raadplegen. U kunt op verschillende manieren inloggen:

• via een aangesloten kaartlezer en uw identiteitskaart
• via itsme
• met een beveiligingscode via een mobiele applicatie
• met een beveiligingscode via sms

Hebt u problemen met inloggen, stel dan uw vraag via e-mail of chat(opent nieuw venster) of bel gratis 1700.

Een overlijden hoeft u niet te melden aan het VAPH. Als een overlijden wordt geregistreerd bij de gemeente, dan wordt het VAPH daar automatisch van op de hoogte gebracht. Dat gaat via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid (KSZ).

Uitzondering: Gaat het om een wijziging voor een abonnement op het tijdschrift Sterk, dan meldt u dat aan het VAPH.

Een adreswijziging gaat automatisch via de Kruispuntbank Sociale Zekerheid (KSZ). Als u uw adreswijziging hebt doorgegeven aan de gemeente en de wijkagent is langs geweest, dan wordt het VAPH op de hoogte gebracht van uw nieuwe adres.

Uitzondering: Gaat het om een wijziging voor een abonnement op het tijdschrift Sterk, dan meldt u dat aan het VAPH.

Sinds oktober 2017 ging het project European Disability Card van start. 

Met de European Disability Card (EDC) kunt u bij de deelnemende partners (musea, pretparken, toeristische verblijven …) genieten van bepaalde maatregelen om uw bezoek te vergemakkelijken. Dat kan gaan van kortingen tot toegankelijke plaatsen, assistentie, gespecialiseerde gidsen …

Als u door het VAPH erkend bent als persoon met een handicap, dan kunt u de kaart aanvragen bij het VAPH via het e-loket mijnvaph.be.

Lees meer over de Europese handicapkaart bij het item European Disability Card en via www.eudisabilitycard.be(opent nieuw venster).

Als u een goedkeuring hebt van het VAPH, dan kunt u een attest afdrukken via het e-loket mijnvaph.be. Of u kunt een attest vragen aan het provinciaal kantoor van het VAPH.

Het VAPH-attest geeft u geen garantie dat u een korting op het inschrijvingsgeld krijgt. De school of organisatie beslist zelf over die mogelijkheid en voorwaarden.

Er bestaan een aantal tewerkstellingsondersteunende maatregelen voor personen met een arbeidsbeperking zoals bijvoorbeeld de Vlaamse Ondersteuningspremie (VOP), een tegemoetkoming in de kosten voor een arbeidspostaanpassing of arbeidsgereedschap, een tolk Vlaamse Gebarentaal. U vindt meer informatie op de de website van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling en Beroepsopleiding(opent nieuw venster) (VDAB).

Als u door het VAPH erkend bent als persoon met een handicap, dan hebt u recht om meer dienstencheques aan te kopen. Dien uw aanvraag tot verhoging van uw aankooplimiet in via het online platform van Sodexo, de firma die de dienstencheques uitgeeft. De controle op de voorwaarden gebeurt automatisch. U hoeft geen attesten meer te bezorgen. Meer informatie vindt u op dienstencheques.vlaanderen.be(opent nieuw venster).

Als u niet erkend bent als persoon met een handicap door het VAPH, dan kunt u onder bepaalde voorwaarden meer dan 500 dienstencheques per jaar aankopen. U vindt meer informatie op de website van Vlaanderen(opent nieuw venster).

Nee, er zijn geen maximumprijzen opgelegd voor woon- en leefkosten. De betaalbaarheid van deze kosten is echter een belangrijk aandachtspunt. 

Het organiseren van collectief vervoer, bijvoorbeeld van en naar een dagcentrum, blijkt vaak een hoge kostprijs te hebben. Vroeger betaalde de gebruiker hiervoor een beperkte bijdrage en subsidieerde het VAPH de zorgaanbieder ook nog rechtstreeks om collectief vervoer te organiseren. De extra subsidiëring is bij de overstap naar persoonsvolgende financiering echter verdeeld over de budgetten van alle budgethouders en komt dus niet meer enkel terecht bij de dagcentra en de personen die effectief gebruik maken van collectief vervoer. 

De zorgaanbieder kan in overleg met het collectief overlegorgaan en gebruikers zoeken naar mogelijkheden om het vervoer toch betaalbaar te houden voor zijn gebruikers. De leden van het collectief overlegorgaan kunnen ook zelf vragen om dit thema te bespreken. De principes die gehanteerd worden bij het bepalen van de kostprijs van vervoer, moeten hoe dan ook besproken worden met het collectief overlegorgaan. Daarbij is het belangrijk om na te gaan welke alternatieven er zijn om collectief vervoer te organiseren en om naar individuele oplossingen te zoeken. Vaak wordt er gezocht naar samenwerking met andere partners in de omgeving. Een bijstandsorganisatie kan de gebruiker helpen met het bekijken van zijn mogelijkheden en het afsluiten van een overeenkomst voor vervoer.

Er kan in elk geval geen bijdrage meer worden aangerekend vanaf 1 januari 2021. Het is niet uit te sluiten dat sommige vergunde zorgaanbieders er door specifieke omstandigheden niet in slagen om op een kwalitatieve wijze het collectief overlegorgaan te informeren en met hen de invoering van woon- en leefkosten te bespreken. Het kan dan uitzonderlijk volstaan om het collectief overlegorgaan en de gebruikers enkel te informeren over de kosten die worden aangerekend en de prijs ervan. 

De zorgaanbieder moet echter kunnen aantonen hoe hij het collectief overlegorgaan én de individuele gebruikers heeft geïnformeerd en welke afspraken er zijn gemaakt. Ook moet de zorgaanbieder kunnen aantonen welke stappen er al werden gezet en nog zullen worden gezet om de overstap naar woon- en leefkosten alsnog op een kwaliteitsvolle en gedragen wijze te realiseren. Hierbij moet het collectief overlegorgaan volwaardig geïnformeerd en betrokken worden.

Op 1 januari 2021 verdwijnt het oude bijdragesysteem. Alle gebruikers die tot dat ogenblik nog een bijdrage betaalden, moeten op 1 januari 2021 overgaan naar het systeem van woon- en leefkosten. 

Als de zorgaanbieder er niet in slaagt om voor iedere gebruiker de IDO voor 1 januari 2021 aan te passen en te laten ondertekenen, betekent dat niet dat de overstap naar woon- en leefkosten wordt uitgesteld.

Omdat het vanaf 1 januari 2021 niet meer mogelijk is om bijdragen aan te rekenen, is dat onderdeel van de overeenkomst dan niet langer geldig. De andere bepalingen in de overeenkomst, zoals de afspraken omtrent de geboden ondersteuning, opzegmodaliteiten en dergelijke, blijven echter van toepassing en de ondersteuning kan blijven verder lopen.

De gebruikers moeten echter steeds vooraf geïnformeerd worden over wat er als woon- en leefkosten zal aangerekend worden en hoeveel ze daarvoor zullen betalen. Het is dus niet mogelijk om woon- en leefkosten aan te rekenen zonder dat de gebruiker daarvan vooraf op de hoogte was. De zorgaanbieder moet al zijn gebruikers dus in 2020 duidelijk informeren over welke woon- en leefkosten hij zal aanrekenen vanaf 1 januari 2021 en hoeveel die bedragen. 

Het VAPH dringt er bij de zorgaanbieders op aan om alle IDO’s zo snel als mogelijk aan te passen aan de gemaakte afspraken omtrent woon- en leefkosten. Indien dat nog niet gebeurde, moeten ten laatste op 31 maart 2021 alle gebruikers een ondertekende IDO of een bijlage bij de IDO hebben die overeenstemt met de afspraken over woon- en leefkosten die voor 1 januari 2021 werden gecommuniceerd. De afgesproken kosten die vermeld worden in de IDO zullen met terugwerkende kracht vanaf 1 januari 2021 van toepassing zijn. 

Er is geen uitstel mogelijk voor de overstap naar woon- en leefkosten. Op 1 januari 2021 houdt het oude bijdragesysteem op te bestaan en uiterlijk op 1 januari 2021 wordt de bijdrage vervangen door woon- en leefkosten.

Dat betekent concreet dat aan iedereen voor wie het systeem van woon- en leefkosten van toepassing is, geen bijdrage meer kan gevraagd worden. De zorgaanbieder kan dan enkel woon- en leefkosten aanrekenen. 

Wijzigingen aan de individuele dienstverleningsovereenkomst (IDO) wegens de overstap naar woon- en leefkosten hebben geen invloed op het recht op de zorggarantie als gevolg van correctiefase 2, aangezien de ondersteuningsfuncties en -frequentie niet wijzigen.

Lees meer over correctiefase 2

Als de vergunde zorgaanbieder de woon- en leefkosten wil aanpassen, moet hij dat vooraf bespreken met het collectief overlegorgaan, moeten de gebruikers daarover geïnformeerd worden en moeten de IDO’s aangepast worden. Pas daarna kunnen de aangepaste woon- en leefkosten worden gefactureerd. Prijsaanpassingen met terugwerkende kracht zijn dus niet toegestaan. 

Er worden het best vooraf afspraken gemaakt met het collectief overlegorgaan over de momenten waarop de woon- en leefkosten worden geëvalueerd, besproken en indien gewenst aangepast. 

Het is mogelijk om een aparte factuur te maken voor de woon- en leefkosten, maar het is ook mogelijk om die kosten te vermelden op de factuur voor de zorg- en ondersteuningsgebonden kosten. Het moet echter steeds duidelijk zijn wat met het persoonsvolgend budget betaald wordt en wat woon- en leefkosten zijn.

Vanaf de overstap naar woon- en leefkosten moet de zorgaanbieder op de facturen woon- en leefkosten vermelden. Er kunnen geen kosten worden aangerekend waarover de gebruiker niet vooraf werd geïnformeerd. De vergunde zorgaanbieder rekent bijdragen en individuele supplementen niet meer aan. Ook het gewaarborgd inkomen en de socioculturele toelage verdwijnen.