Toen Ronny Van Landuyt het afstandstolken ontdekte, ging er een wereld voor hem open. Hij gebruikt de dienst meerdere keren per week. Vooral privé. Tolk Vlaamse Gebarentaal (VGT) Hilda De Maere begrijpt dat maar al te goed. De meerwaarde van het afstandstolken is dan ook groot.
Met afstandstolken kunnen doven en slechthorenden bellen of een kort gesprek voeren met iemand die hoort, ook in ongeplande situaties. Het werkt heel eenvoudig.
“Eerst neem je contact op met de dienst CAB, het Vlaams Communicatie Assistentie Bureau voor doven”, legt tolk Hilda uit. “Je installeert een app op je computer of je smartphone en maakt een login en paswoord aan. Dan open je de app en geef je het telefoonnummer in van wie je wilt bellen. Je komt vanzelf bij een tolk VGT terecht, die je op het beeldscherm ziet. Die tolk belt jouw contactpersoon dan op.”
“De tolk voert het woord in naam van de dove persoon. ‘Hallo, u spreekt met Ronny Van Landuyt, die gebruikmaakt van een tolk Vlaamse Gebarentaal’, zeg ik dan bijvoorbeeld. Elk gesprek duurt maximum dertig minuten. Het is niet alleen fysiek inspannend voor de tolk, we willen ook zoveel mogelijk mensen de kans geven gebruik te maken van deze dienst”, zegt Hilda.
Inclusie
Ronny Van Landuyt werkt bij Doof Vlaanderen vzw. “Ik ben zeer actief in de dovengemeenschap”, zegt hij. “Toegankelijkheid en inclusie vind ik belangrijk. Tolken helpen daarbij. Ook het afstandstolken.” Dat steeds meer doven er gebruik van maken, vindt Ronny een goede zaak.
Ronny schakelt zelf geregeld een afstandstolk in. “Soms meerdere keren per week”, vertelt hij. “Af en toe voor mijn werk, maar vooral privé. Ik gebruik het om contact te hebben met familie, maar ook om mijn dokter te bellen, een afspraak te maken bij de kapper, een hersteldienst te bellen of om een bestelling te doen.”
“Onlangs had ik een probleem met mijn auto”, zegt Ronny. “Ik stond in de garage, maar de mecanicien begreep me niet. Ik opende de app en schakelde een afstandstolk in. Dat kan dus ook als je fysiek bij een persoon bent waarmee je een gesprek wilt. En de app werkt op alle toestellen. Superhandig. Toen ik het afstandstolken ontdekte, ging er een wereld voor mij open.”
Ik raad iedereen die doof of slechthorend is aan om het afstandstolken te proberen.
Beroepsgeheim
In het begin was Ronny nochtans sceptisch over het afstandstolken. Sommige gesprekken kunnen namelijk vertrouwelijk zijn, maar snel werd hij gerustgesteld. Tolken hebben zwijgplicht en respecteren de privacy. Dat bevestigt tolk Hilda De Maere: “Onze deontologische code is erg strikt. We hebben beroepsgeheim en dat respecteren we.”
“Als afstandstolk kan je vooraf niet inschatten wat voor een gesprek het wordt”, vertelt Hilda. “Je kan zomaar iemand aan de lijn krijgen die net op de spoedgevallendienst is binnengebracht. Of iemand die een moeilijk gesprek met een psycholoog voor de boeg heeft. In die gevallen ben je altijd beter met een tolk die fysiek aanwezig is, maar dat lukt niet altijd.”
“Soms kan een afstandstolk zelfs levensreddend zijn”, zegt Hilda. “Stel dat je je als dove persoon niet goed voelt en het noodnummer 112 wilt bellen. Dan kan een afstandstolk essentieel zijn.”
Goede dienstverlening
Doorgaans zijn er twee afstandstolken tegelijk beschikbaar. Zijn ze allebei in gesprek, dan kom je in een wachtrij en moet je even wachten. “Als er een of twee mensen voor je zijn, valt dat nog mee”, zegt Ronny. “Maar zijn het er meer, dan loopt de wachttijd op. Nu steeds meer mensen gebruikmaken van afstandstolken, zouden er meer tolken mogen ingezet worden”, vindt hij.
“Het is zo’n goede dienstverlening. Ook de openingsuren zijn voorlopig beperkt van 8.30 tot 17 uur, al kan je sinds kort drie avonden per week tot 19 uur gebruikmaken van een afstandstolk. Ideaal zou natuurlijk een 24/7-service zijn.”
Ronny benadrukt nogmaals hoe belangrijk afstandstolken voor hem zijn. “Doven zijn vaak afhankelijk van een familielid of iemand die ze kennen als ze even willen bellen. Maar er is niet altijd iemand in de buurt, en soms spelen er ook privacykwesties en wil je niet zomaar alles delen met iemand die je goed kent. Daarom raad ik iedereen die doof of slechthorend is aan om het te proberen. Installeer de app en neem nog actiever deel aan het dagelijks leven. Het geeft je meer autonomie en vrijheid.”
Goed om te weten: als u maandelijks gebruikmaakt van afstandstolken, betaalt het VAPH een deel van uw smartphone terug.
Doven zijn vaak afhankelijk van een familielid of een vriend als ze iemand willen bellen. Maar er is niet altijd iemand in de buurt, en soms spelen er ook privacykwesties.
Als u zelf ook gebruik wil maken van de afstandstolkendienst, vraagt u eerst het recht op tolkuren aan bij het VAPH. Hoe u dit doet, vindt u op de de webpagina over tolken.
Tolk voor doven en slechthorenden
Een tolk voor doven en slechthorenden vertaalt de gesproken taal in een taal die de dove of slechthorenden begrijpt. Het VAPH kan een recht op tolkuren geven in de privésituatie.
Tolken voor doven en slechthorenden in Vlaamse Gebarentaal
Tolken voor doven en slechthorenden uitgelegd in Vlaamse Gebarentaal (VGT)
Hulpmiddelen en aanpassingen
Het VAPH geeft tegemoetkomingen voor hulpmiddelen en aanpassingen in de privésituatie.