Heel wat jonge kinderen met een (vermoeden van) handicap gaan naar een gewone kinderopvang of kleuterschool. Voor hen bestaat er sinds 2019 globale individuele ondersteuning (GIO): hulp in de vorm van stimulatie, coaching, training en assistentie. Een begeleider gaat mee in de klas of de opvang, biedt daar praktische ondersteuning en denkt mee na over een duurzaam inclusietraject.
In 2019 kregen 277 kinderen dat soort hulp. In 2020 waren dat er 818 en in 2021 maakten 917 kinderen er gebruik van. Ook voor 2022 wordt een stijging verwacht, naar ruim 1000 kinderen. De meeste kinderen die starten met globale individuele ondersteuning zijn 3 à 4 jaar oud. Heel wat kinderen met autisme, of een vermoeden daarvan, maken gebruik van globale individuele ondersteuning.
Zo ook de driejarige Rune, die in de eerste kleuterklas zit in De Klimboom, een reguliere school in Balen. “Rune is cognitief sterk, maar spreekt niet. Hij maakt geen contact met anderen en functioneert in de klas in zijn eigen wereldje”, legt zijn GIO-begeleidster Loth Lettany van Het Raster vzw uit. “Voordat ik met Rune kan werken aan concrete doelstellingen, is het noodzakelijk om basisrust te creëren. Dat was ook de voornaamste zorgvraag van Runes ouders. Ik zit af en toe samen met de ouders, zijn juf, de zorgjuf en het betrokken ondersteuningsnetwerk. Samen bekijken we voor welke doelen we ons gaan inzetten om de ontwikkeling van Rune te stimuleren. Een van onze doelen is de communicatie van én naar Rune te bevorderen. Naast de zoektocht hoe wij ons verstaanbaar kunnen maken naar hem toe, is de zoektocht naar hoe we hem taal kunnen geven een grote uitdaging. Elk kind heeft recht op communicatie, ook wanneer het (nog) niet verbaal is. Rune begint nu naar dingen te wijzen, of trekt aan een mouw als hij iets wil. Dat hij nu op die manier communiceert, is een belangrijke stap. Het is mooi dat hij met deze ondersteuning kan deelnemen aan het regulier onderwijs”, vindt Loth Lettany.
Vroege begeleiding bij overgangen
Het VAPH werkte deze vorm van ondersteuning uit in samenwerking met het agentschap Opgroeien en het Departement Onderwijs en Vorming. Het doel is om inclusie te bevorderen. Kinderen met een handicap kunnen met globale individuele ondersteuning deelnemen aan de opvang of het reguliere onderwijs, en kinderen met en zonder specifieke zorgbehoeften kunnen zo samen leren, spelen en vriendschappen sluiten. Dit soort hulp is bedoeld voor erg jonge kinderen - tot en met het eerste leerjaar - omdat wie vroeg ondersteuning krijgt, meer kansen krijgt om zich te ontwikkelen. Daardoor kunnen ernstigere problemen mogelijk voorkomen worden.
Globale individuele ondersteuning wordt vooral ingezet bij grote overgangsmomenten, zoals de stap van thuis naar de kinderopvang, of de overstap naar de kleuterklas, naar de buitenschoolse opvang of naar de lagere school.
Hoe kunnen ouders deze hulp aanvragen?
Globale individuele ondersteuning is een vorm van rechtstreeks toegankelijke hulp. Dat is VAPH-ondersteuning die snel inzetbaar en laagdrempelig is. Ouders kunnen rechtstreeks naar een zorgaanbieder stappen die globale individuele ondersteuning aanbiedt, en hoeven geen aanvraagprocedure te doorlopen bij het VAPH of het agentschap Opgroeien. Op dit moment zijn er een dertigtal aanbieders van globale individuele ondersteuning, verspreid over de Vlaamse provincies.
Globale individuele ondersteuning is er voor kinderen met een (vermoeden van) handicap die in Vlaanderen of Brussel wonen, en die (nog) geen persoonlijke-assistentiebudget hebben of nog geen ondersteuning krijgen van een multifunctioneel centrum (MFC). Op jaarbasis kunnen ze gebruik maken van een dertigtal uren GIO-ondersteuning. Die uren komen boven op de andere rechtstreeks toegankelijke hulp (RTH) waar ze gebruik van kunnen maken.
Regionale zender RTV maakte onlangs een reportage over de ondersteuning van Rune. Bekijk de reportage(opent nieuw venster).