Een multifunctioneel centrum (MFC) richt zich tot personen met een handicap tot en met 21 jaar (uitzonderlijk verlengbaar tot en met 25 jaar) die nood hebben aan specifieke ondersteuning. Een multifunctioneel centrum biedt begeleiding, dagopvang, verblijf.
Voor ondersteuning van een multifunctioneel centrum is een jeugdhulpbeslissing van de intersectorale toegangspoort van het agentschap Jongerenwelzijn nodig.
Sinds 1 januari 2020 is het VAPH niet langer bevoegd voor het erkennen van centra voor ontwikkelingsstoornissen (COS), observatie- en behandelcentra (OBC) en voorzieningen voor extreme gedrags- en emotionele stoornissen (GES+). Dat zorgaanbod blijft bestaan, maar valt voortaan onder de bevoegdheid van het agentschap Opgroeien.
Ondersteuningsfuncties
Binnen het MFC worden volgende ondersteuningsfuncties gedefinieerd:
- begeleiding
- dagopvang: schoolaanvullend en schoolvervangend (dagbesteding)
- verblijf
Binnen de typemodulering (integrale jeugdhulp) van multifunctionele centra worden deze ondersteuningsfuncties nog verder inhoudelijk verduidelijkt (bijvoorbeeld behandeling, training …). Dat dient om zo accuraat mogelijk ondersteuning toe te wijzen.Het VAPH gaat ervan uit dat in al de bovenstaande MFC-ondersteuningsfuncties de nodige ondersteuning en behandeling vervat zitten.
Let op: Tijdens de dagdelen dat het MFC al collectieve ondersteuningsfuncties biedt, wordt verondersteld dat individuele ondersteuningsfuncties (uitgezonderd mobiele begeleiding) inbegrepen zitten in de collectieve ondersteuningsfuncties. Zo kan er binnen de ondersteuningsfunctie dagopvang bv. kinesitherapie of ergotherapie voorzien worden die niet apart moet geregistreerd worden.
Binnen de individuele dienstverleningsovereenkomst wordt afgesproken met de gebruiker welke ondersteuning er geboden wordt en hoe vaak die geboden wordt.
Modulering
Een multifunctioneel centrum kan enkel de ondersteuningsfuncties aanbieden waarvoor het gemoduleerd is. De doelgroepen worden niet langer bepaald door de oorspronkelijke erkenning, maar door de indicaties in de modules.
Begeleiding
Met begeleiding wordt de algemene psychosociale ondersteuning of ADL-assistentie van minimaal één uur en maximaal twee uur bedoeld. Indien een begeleiding langer dan twee uur duurt, zijn dit twee begeleidingen. Begeleidingen aangeboden op verschillende dagen mogen niet samengeteld worden. De begeleiding kan zowel ambulant als mobiel worden aangeboden.
- Mobiele begeleiding van de gebruiker of zijn netwerk vindt plaats in de thuiscontext of in het secundair opvoedingsmilieu. Die begeleiding vindt niet plaats op een vestigingsplaats of campus van het centrum.
- Ambulante begeleiding van de gebruiker of zijn netwerk vindt plaats op een site van het multifunctioneel centrum. Ambulante begeleiding kan enkel geregistreerd worden indien de cliënt op dezelfde dag geen gebruik maakt van dagopvang en/of verblijf in hetzelfde MFC. Wat betreft registratie is het wel mogelijk om op eenzelfde dag dagopvang in een MFC te combineren met ambulante begeleiding in een ander MFC, de minderjarige moet wel beschikken over een overeenkomstige jeugdhulpbeslissing.
Beide soorten begeleidingen moeten altijd duidelijk gekaderd worden in de uitvoering van de diverse doelstellingen van het handelingsplan. Als een gebruiker bijvoorbeeld ziek is en naar huis wordt gebracht, wordt dat niet als een mobiele begeleiding beschouwd, aangezien dat niet in functie van de doelstellingen gebeurt.
Het MFC omschrijft duidelijk wanneer begeleidingen geregistreerd worden en of hiervoor een bijdrage wordt aangerekend.
Deze niet-rechtstreeks toegankelijke ondersteuning is altijd gebonden aan de gebruiker. Handicapspecifieke outreach is enkel binnen rechtstreeks toegankelijke hulpverlening voorzien.
Elk MFC moet mobiele/ambulante begeleiding aanbieden. Dat wil echter niet zeggen dat elk MFC dat op eenzelfde manier moet aanbieden. Sommige bieden begeleiding nu al aan als een apart aanbod, andere bieden begeleiding op dit moment aan in combinatie met andere vormen van ondersteuning. Uiteraard moet een MFC zich zo organiseren dat er zo vraaggestuurd mogelijk ondersteuning kan aangeboden worden.
Dagopvang
Dagopvang is de ondersteuning overdag voor een aangepaste opvang of een aangepaste dagbesteding. Deze ondersteuningsfunctie wordt geconcretiseerd in modules die volgende activiteiten aanbieden:
- Schoolaanvullende dagopvang:
- Is het aanbieden van handicapspecifieke opvang overdag zonder schoolvervangend karakter voor kinderen en jongeren met een handicap, gericht op het stimuleren van de ontwikkelingskansen en –mogelijkheden van het kind of de jongere.
- Is vooral de klassieke voor- en naschoolse opvang. Ook op schoolvrije dagen (woensdagnamiddag, weekendopvang overdag …) is deze ondersteuningsfunctie van toepassing.
- Schoolvervangende dagopvang (dagbesteding):
- Is het aanbieden van handicapspecifieke opvang binnen de schooluren voor kinderen en jongeren met een handicap, waarbij er een alternatief programma wordt aangeboden.
- Die opvang moet zoveel als mogelijk aangeboden worden in samenwerking en in afstemming met een onderwijsinstelling.
- Kan voor tijdelijk geschorste leerlingen, leerlingen via geïntegreerd aanbod of niet-schoolgaande gebruikers. Leerlingen via geïntegreerd aanbod zijn leerlingen die enkel les kunnen volgen mits intensieve, geïntegreerde samenwerking van de begeleider met de lesgever.
- Indien er bij het aanbieden van dagbesteding ook opvang is buiten de normale onderwijsuren, is dit ook binnen deze functie vervat. Een jongere die in een dagdeel zowel (voor- of na)schoolse opvang krijgt als een schoolvervangende dagopvang dient dus enkel het laatste te registreren.
- Let op: Voor de niet-schoolgaande jongeren dient enkel de ondersteuningsfunctie schoolvervangende dagopvang te worden geregistreerd (dus ook tijdens de woensdagnamiddagen, weekendopvang overdag en vakantiedagen).
Schoolvervangende en schoolaanvullende dagopvang wordt uitgedrukt in dagdelen. Een dagdeel is de voor- of de namiddag. De start en het einde van een dag of dagdeel kan verschillen van multifunctioneel centrum tot multifunctioneel centrum en kan onderling besproken worden.
De beide ondersteuningsfuncties mogen gecombineerd worden op één dag (bijvoorbeeld halve dag dagopvang en halve dag dagbesteding) maar mogen samen nooit meer dan één dag vormen.
Als een gebruiker werkt moet men een gelijkaardige inhoudelijke benadering hanteren:
- Moet het MFC niet instaan voor de opvang en ondersteuning overdag, maar enkel voor en na het werk, dan is dit schoolaanvullende dagopvang.
- Als er enkel verblijf is (bijvoorbeeld iemand die van 's morgens vroeg tot 's avonds gaat werken zonder dat het MFC bijkomend ondersteund), gaat het enkel over verblijf.
- Let op: Dagopvang kan enkel geregistreerd worden indien de ondersteuning binnen de reguliere openingsuren van de dagopvang plaatsvindt. In het geval van ondersteuning na de openingsuren wordt dit geregistreerd als verblijf.
Verblijf
Verblijf is overnachting met inbegrip van de nodige opvang en ondersteuning gedurende de ochtenden (inclusief ontbijt) en de avonduren.
Voorzien in maaltijden
Als verblijf en schoolaanvullende of schoolvervangende dagopvang samen worden aangeboden, moet er in volwaardige maaltijden voorzien worden.
Als een volledige dag schoolaanvullende of schoolvervangende dagopvang wordt aangeboden, moet een MFC in de mogelijkheid zijn een volwaardige maaltijd te verstrekken op verzoek van de gebruiker.
Diagnostiek en behandeling
Tot eind 2019 boden sommige multifunctionele centra ook diagnostiek en behandeling aan. Die ondersteuning wordt sinds kort erkend en gesubsidieerd door het agentschap Opgroeien. Voor de modaliteiten omtrent de observatie- en behandelcentra verwijzen we naar het agentschap Opgroeien.