Multifunctionele centra [MFC]
Voor VAPH-professionelen

Individuele dienstverleningsovereenkomst MFC en MFC-PAB

Wat is een individuele dienstverleningsovereenkomst?

IDO staat voor individuele dienstverleningsovereenkomst. Binnen een multifunctioneel centrum wordt ook vaak de term begeleidingsovereenkomst gebruikt. De IDO is een overeenkomst tussen de VAPH-zorgaanbieder en de gebruiker en/of vertegenwoordiger opgemaakt in onderlinge onderhandeling. Daarin wordt afgesproken welke ondersteuning de zorgaanbieder zal bieden. Ook de duur, frequentie en vergoeding van de ondersteuning worden bepaald. 

Belangrijk is dat de IDO wordt gesloten vóór de zorg en ondersteuning van start gaat en als beide partijen akkoord zijn met de inhoud (in geval van gedwongen jeugdhulpverlening, zie onderaan). Op die manier is vooraf duidelijk welke ondersteuning men kan verwachten en hoeveel de geboden ondersteuning kan kosten. Goede en duidelijke afspraken bij de start van de ondersteuning zijn belangrijk om conflicten tijdens de ondersteuningsperiode te vermijden. 

Dringende ondersteuning mag wel zonder IDO starten. De IDO moet dan binnen de vijf dagen na de start van de ondersteuning opgemaakt en ondertekend zijn. 

Bij een structurele wijziging van de gemaakte afspraken of de geboden ondersteuning moet de IDO ook gewijzigd en opnieuw gehandtekend worden. Dat mag eventueel via een addendum toegevoegd worden. Kortdurende aanpassingen in de ondersteuning (maximum 3 maanden), bijvoorbeeld door vakantieperiodes, korte afwezigheid door ziekte,.. moeten niet telkens aangepast worden.
Daarnaast kan elke partij vragen om de IDO aan te passen. Dit gebeurt via een schriftelijk verzoek en een overlegmoment waarop de partijen de vraag bespreken. Als er een akkoord is, wordt de IDO aangepast en ondertekend. Als er geen akkoord is, blijft de huidige IDO bestaan.

Wilt u een IDO sluiten? Vanuit het VAPH is een model van een individuele dienstverleningsovereenkomst (IDO) beschikbaar samen met een bundel extra informatie waar u meer uitleg en begrippen terugvindt. Het gebruik van de model-IDO is niet verplicht, maar wordt sterk aanbevolen. Meer informatie over de model-IDO kunt u hier terugvinden.

Het besluit van de Vlaamse Regering van 4 februari 2011 betreffende de algemene erkenningsvoorwaarden en kwaliteitszorg van voorzieningen voor opvang, behandeling en begeleiding van personen met een handicap bepaalt welke elementen verplicht opgenomen moeten worden in de schriftelijke overeenkomst.

De overeenkomst bestaat uit: 

Wie ondertekent de IDO?

De IDO wordt ondertekend door de gebruiker of zijn vertegenwoordiger en een vertegenwoordiger van de zorgaanbieder.

  • Is de gebruiker minderjarig? 
    • De IDO wordt ondertekend door de wettelijk vertegenwoordiger(s).  Dat zijn meestal de ouders, tenzij er een voogd wordt toegewezen. Een van beide ouders kan de IDO ondertekenen.
      Er wordt uitgegaan van het principe dat de ene ouder tekent met akkoord van de andere ouder. Is er een conflict tussen de ouders, tekenen ze allen de IDO. Komen ze niet overeen beiden de IDO te tekenen, is er een doorverwijzing naar de familierechtbank.
    • De gebruiker vanaf 12 jaar moet betrokken worden bij en akkoord zijn met hoe zijn ondersteuning georganiseerd wordt, tenzij objectief duidelijk is dat die niet tot een redelijke beoordeling van zijn belangen in staat is.
  • Is de gebruiker meerderjarig?
    De gebruiker tekent de IDO tenzij in volgende situaties:
    • Is er een bewindvoerder? 
      • Bewindvoering over persoon en over goederen: de bewindvoerder(s) tekent de IDO. Bij meerdere bewindvoerders is het voldoende dat een van hen tekent. Is er een professionele bewindvoerder, moet minstens deze professionele bewindvoerder tekenen. 
        Bij meerdere bewindvoerders geldt het principe dat er getekend wordt met akkoord van de andere. Is er een conflict tussen de bewindvoerders, tekenen ze allen de IDO. 
      • Enkel bewindvoering over persoon of over goederen: de persoon met een handicap en bewindvoerder tekenen samen de IDO. 
    • Is er een lastgeving/zorgvolmacht in werking?
      • De persoon met een handicap is wilsbekwaam: Zowel de persoon met een handicap als de lasthebber/zorgvolmachthouder kunnen apart de IDO tekenen.
      • De persoon met een handicap is wilsonbekwaam: De zorgvolmachthouder tekent de IDO. 

De bijlagen maken deel uit van de overeenkomst. Beide partijen moeten die voor akkoord ondertekenen. 

Wordt een minderjarige gebruiker 18 jaar?

Het principe van zelfregie staat centraal.

Het VAPH verwacht een proactieve houding van het multifunctioneel centrum bij de overgang van minder- naar meerderjarigheid van een gebruiker. Dat betekent dat het multifunctioneel centrum in dialoog gaat met deze gebruiker - indien handelingsbekwaam - over de IDO. Komen de bestaande afspraken overeen met de vraag van de gebruiker,  dan tekent de gebruiker de bestaande IDO mee. Dat kan via een addendum. Wil de gebruiker andere of geen ondersteuning, dan wordt een nieuwe IDO opgemaakt tussen het multifunctioneel centrum en de gebruiker of zet de gebruiker de bestaande IDO stop. 

Is de meerderjarige gebruiker niet handelingsbekwaam, dan worden tijdig stappen ondernomen om een beschermingsstatuut aan te vragen. 

Een stroomdiagram kan hier teruggevonden worden.

Wat bij gedwongen hulpverlening?

Bij gedwongen jeugdhulpverlening is het mogelijk dat de wettelijk vertegenwoordiger van de minderjarige gebruiker niet akkoord is met de IDO en die weigert te ondertekenen. In dat geval registreert het multifunctioneel centrum die weigering en de reden in een intern register.

De ondersteuning kan in dat geval starten zonder akkoord en ondertekening.

Daarnaast kan de gebruiker en/of vertegenwoordiger of het multifunctioneel centrum de ondersteuningsfuncties en de frequentie van de IDO niet zomaar aanpassen. Dit zal dan ook in overleg met die instanties moeten gebeuren. 

De signalen vanuit de jeugdhulp omtrent de moeilijkheden bij overeenkomsten voor jongeren die doorverwezen werden via de jeugdrechter, zullen worden besproken met de sector. Het VAPH bekijkt ook samen met het agentschap Opgroeien hoe we onze verschillende kwaliteitskaders op elkaar kunnen afstemmen.

Let wel dat de opmaak van een IDO verplicht blijft (zoals bepaald is in artikel 8 van het kwaliteitsbesluit).

Documenten