1. Wat is obesitas?
Obesitas is ernstig overgewicht, dat wil zeggen een Body Mass Index (BMI) van meer dan 30. BMI is de verhouding van het lichaamsgewicht (in kilogram) tot de lengte (in meter) in het kwadraat. Recente studies bevestigen de toenemende prevalentie van overgewicht en obesitas. Vanaf de leeftijd van 35 jaar vertoont 50 % van de Vlaamse mannen en 30 % van de vrouwen overgewicht of obesitas. In de groep tussen 55 en 64 jaar is 20 % obees (BMI>30). Dat percentage stijgt nog als ook de abdominale vetmassa in rekening wordt gebracht. De WHO heeft sinds 2006 obesitas erkend als ziekte.
2. Wijze van diagnosestelling
Obesitas wordt voornamelijk vastgelegd op basis van de BMI. Eventueel kunnen bijkomende onderzoeken uitgevoerd worden zoals het bepalen van de buikomtrek en risicofactoren voor hart-en vaatziekten en diabetes type 2 (Richtlijn Diagnostiek en behandeling van obesitas bij volwassenen en kinderen, 2008).
3. Toetsing aan de definitie van handicap
Ook al is er reeds vanaf een BMI van 30 sprake van obesitas, dat betekent niet dat er vanaf dan al een grote impact op het functioneren is. Zodra die impact er wel is, moet obesitas als afzonderlijke stoornis uitgewerkt worden.
Bij personen met louter obesitas heeft het echter pas zin om een aanvraag voor ondersteuning of specifieke hulpmiddelen bij het VAPH te starten als:
- hij een BMI van meer dan 40 heeft;
- de onmogelijkheid van een ingreep of behandeling wordt aangetoond;
- er ernstige functionele beperkingen zijn waardoor specifieke hulpmiddelen uit de gehandicaptensector kunnen helpen bij de sociale integratie.
Vaak bestaat er bij de betrokkene niet enkel een probleem van obesitas maar zijn er ook bijkomende aandoeningen aanwezig zoals diabetes, hypertensie, gewrichtspathologie, artrose … We moeten ervan uitgaan dat personen alle behandelingsmogelijkheden moeten volgen. Als zij na een optimale behandeling nog ernstige beperkingen hebben, kan het VAPH een rol spelen door bijvoorbeeld het ter beschikking stellen van hulpmiddelen.
De visie voor obesitas is dat het nooit de bedoeling mag zijn om een stoornis of beperking(en) te bestendigen, doordat iemand door het gebruik van hulpmiddelen niet meer de nodige inspanningen levert voor behandeling (met risico op regressie).
4. Toekenning van VAPH-ondersteuning
Als de problematiek ernstig/langdurig en onbehandelbaar is, kan men in aanmerking komen voor VAPH-ondersteuning.
Individuele materiële bijstand
Doorgaans kunnen er goedkeuringen worden verleend voor de verbouwing van het sanitair en het plaatsen van handgrepen om de zelfredzaamheid bij persoonlijke verzorging mogelijk te maken. Ook een aanvullende trapleuning kan aangewezen zijn. Trapliften (vaak maar ingesteld tot een gewicht van 120 kg) en speciale bedden worden doorgaans niet toegekend.
5. Gegevens Helios
Datum diagnosestelling
De datum die u moet weergeven, is de datum van de eerste diagnosestelling. Als u die datum niet kent, kunt u de datum van het meest recente medische verslag weergeven waarin de diagnosestelling wordt bevestigd.
Toelichting stoornis
In dit luik moet u de nodige diagnostische gegevens aanleveren (minimaal lengte in meter, gewicht in kilogram en het BMI) en aangeven dat de persoon ten gevolge van zijn/haar obesitas ernstige functionele beperkingen ervaart waardoor hij nood heeft aan specifieke hulpmiddelen uit de gehandicaptenzorg die kunnen helpen bij de sociale integratie.
Datum testing
Hier moet u de datum van de laatste meetgegevens weergeven die werden uitgevoerd door de huisarts.
Behandelingen
In dit luik moet u een overzicht geven van de gevolgde behandelingen voor obesitas en de gevolgde behandelingen voor bijkomende pathologieën zoals diabetes, hypertensie, artrose, etc. Denk bijvoorbeeld aan dieetmaatregelen, medicamenteuze ondersteuning, bewegingsprogramma, ondersteuning door huisarts of specialist, heelkundige ingreep…). Een heelkundige operatie is geen verplichting om erkend te worden door het VAPH. Bij elk van de behandelingen moet u een toelichting geven van de oorzaken van het falen van de behandeling.